Hà Lan: Bầu cử trong quan ngại về ‘Nexit’
Có tới 13 triệu cử tri Hà Lan đã bắt đầu đi bỏ phiếu trong hôm 15/3 để lựa chọn ra 150 thành viên Hạ viện nước này, trong một sự kiện mang tính chất phép thử đối với chủ nghĩa ngờ vực châu Âu hiện đang làm chia rẽ sâu sắc xã hội các nước, bên cạnh sự chia rẽ về chính sách nhập cư.
Toàn bộ phần còn lại của EU đang nín thở chờ đợi kết quả
của cuộc bỏ phiếu ở Hà Lan. (Nguồn: Reuters).
Có khoảng 28 đảng phái khác nhau tham gia cuộc bầu cử này, dù nó được xem là cuộc đối đầu trực tiếp giữa chính trị gia theo tư tưởng chủ nghĩa dân tộc cực đoan Geert Wilders và Thủ tướng đương nhiệm Mark Rutte. Theo hệ thống bầu cử của nước này, bất kỳ đảng nào nhận được trên 0,67% số phiếu bầu, là đã vượt qua được ngưỡng ủy nhiệm và có được ít nhất một ghế trong Hạ viện.
Ngay sau khi vòng tranh luận đầu tiên được truyền hình trực tiếp trong đêm 14/3 với sự xuất hiện của đại diện đến từ 13 đảng, đảng Nhân dân vì Tự do và Dân chủ (VVD) của Thủ tướng Rutte hiện đã vươn lên dẫn đầu, vượt qua đảng Tự do (PVV) của ông Wilders dù với cách biệt khá nhỏ.
Website phụ trách theo dõi 6 điểm bầu cử ở Hà Lan, Peilingwijzer, cho biết đảng VVD dường như sẽ giành được từ 24-28 ghế, so với 19-22 ghế cho đảng PVV. Ngoài ra, đảng Dân chủ Cơ đốc (CDA) cùng lãnh đạo Sybrand Buma được dự đoán sẽ nắm được khoảng 19-21 ghế. Có ít nhất 4 đảng khác dự kiến sẽ giành được hơn 10 ghế trong Hạ viện.
Nếu như có bất cứ đảng nào đảm bảo chiếm được 76 ghế trong Quốc hội, thì hoặc tự họ hay thông qua một liên minh các đảng, sẽ thành lập chính phủ mới của Hà Lan và được quyền lựa chọn ra một vị tân Thủ tướng.
Thủ tướng Rutte, người đã đánh bại ông Wilders trong cuộc tranh luận nảy lửa đêm hôm 14-3 đã tuyên bố thẳng thừng rằng đảng của ông sẽ không làm việc với lãnh đạo của đảng PVV. “Không, thậm chí là ngay cả trong một cấu trúc có thể nhượng bộ được. Không bao giờ”, ông Rutter nói, bác bỏ khả năng thành lập một liên minh với ông Wilders.
Thủ tướng Rutter hiện đang kêu gọi giới cử tri trong nước ủng hộ ông để có thể tiếp tục con đường chính trị của mình và tập trung vào việc lấy lại đà phục hồi kinh tế Hà Lan, giữ vững vị thế của quốc gia này trong Liên minh châu Âu (EU). Ông Rutter vẫn tự tin rằng ông có thể thuyết phục các cử tri tiếp tục đi theo xu hướng truyền thống ở EU, bất chấp sự kiện Brexit - nước Anh rời khỏi EU - và Donald Trump đắc cử Tổng thống ở Mỹ.
Ông nói trước báo giới trong hôm 15/3 rằng “các vấn đề lớn” là thuộc về người Hà Lan để họ tự quyết định “số phận của chính mình, chủ quyền của quốc gia của họ, tự chi tiêu tiền của mình, đưa ra các quyết định của mình về vấn đề nhập cư…”.
Trong khi đó, đối thủ nặng ký của ông Rutte, ông Wilders, nói rằng việc Hà Lan rời khỏi EU - còn gọi là Nexit - sẽ là “điều tốt nhất có thể xảy đến với chúng ta”. Ông Rutte đã bác bỏ lại luận điểm này, cho rằng Nexit sẽ khiến Hà Lan mất đi 1,5 triệu công ăn việc làm và gây nên tình trạng “hỗn loạn”.
Ông Wilders từng tuyên bố với cử tri rằng sau khi Nexit diễn ra, người dân Hà Lan sẽ lại trở thành “chủ nhân của chính đất nước họ một lần nữa”.
Là một phần trong chiến dịch tranh cử gây tranh cãi của mình, vị chính trị gia 53 tuổi này muốn đóng cửa các trường học dành cho người Hồi giáo và các trung tâm tị nạn. Thêm vào đó, ông Wilders cũng muốn đóng cửa các đường biên giới bằng một lệnh cấm người nhập cư đến từ các nước Hồi giáo, đó là còn chưa kể tuyên bố gây tranh cãi rằng muốn cấm lưu hành kinh Koran ở Hà Lan.
Trong vòng tranh luận vừa qua, ông Wilders cũng đưa ra tranh luận đầy kịch tính về vấn đề nhập cư với một lãnh đạo đảng khác. Được biết, vấn đề người nước ngoài ở Hà Lan đã trở thành đề tài nóng hổi trong những ngày gần đây do bất đồng ngoại giao căng thẳng giữa Hà Lan và Thổ Nhĩ Kỳ, sau khi chính quyền Hà Lan cấm một vị Bộ trưởng nước này tới tòa lãnh sự Thổ Nhĩ Kỳ ở Rotterdam.
“Nếu như muốn kiềm chế tội phạm, các bạn nên trục xuất những người nước ngoài phạm tội cưỡng hiếp, những kẻ cố tình phạm tội và cười vào lực lượng cảnh sát của chúng ta” - ông Wilders nói - “Hà Lan không phải dành cho tất cả mọi người, Hà Lan là dành cho người Hà Lan”.
Trả lời câu hỏi về việc liệu có ai đó lo sợ về khả năng ông giành chiến thắng hay không, ông Wilders nói: “Không ai phải sợ hãi cả, mọi người nên vui vẻ. Như giới chức ở Brussels nên nghĩ lại về việc ăn mừng nếu như chúng ta có kết quả tốt ngày hôm nay”.
Những người ủng hộ ông Wilders trước kỳ bầu cử cho hay đảng Tự do của ông đang hình thành nên một chương trình nghị sự chính trị mới cho đất nước Hà Lan. Nhưng dù sự ủng hộ đối với đảng của ông hiện rất lớn, nhưng ông Wilders khó có khả năng hình thành một chính phủ mới ngay cả khi ông giành chiến thắng trong lá phiếu phổ thông, bởi tất cả các đảng chính thống ở nước này để đã tuyên bố bất hợp tác với ông.
