Khó bảo vệ trẻ bị xâm hại trong môi trường mạng
Việc gạ gẫm tình dục, bị bắt nạt và tiếp xúc không mong muốn với tài liệu khiêu dâm qua Internet đã ở mức báo động, gây hậu quả nghiêm trọng cho trẻ em. Tuy nhiên đến nay vẫn chưa có tài liệu, công cụ nào được thiết kế để nhận dạng các nguy cơ và nhóm đối tượng trẻ em bị xâm hại trong môi trường mạng.
Sự phát triển của Internet đem tới nhiều hệ lụy, nhất là đối với trẻ em. Ảnh Khánh Vân.
Nhiều nguy cơ từ môi trường mạng
Ngày 13/11, Cục Bảo vệ chăm sóc trẻ em (Bộ LĐTB&XH) đã tổ chức hội thảo tham vấn xây dựng đề án bảo vệ trẻ em trong môi trường mạng.
Theo Cục Bảo vệ chăm sóc trẻ em, tính đến tháng 6/2015, số lượng người dùng Internet tại Việt Nam đã đạt trên 45 triệu người, chiếm 48% dân số. Trong đó, số lượng trẻ em tham gia mạng Internet khá phổ biến. Tuy nhiên, điều đáng nói là những bất cập trong môi trường kỹ thuật số đã đẩy không ít trẻ em rơi vào cạm bẫy bị xâm hại, bị xúc phạm nhân phẩm.v.v.
Đại tá Trần Văn Doanh, Phó Cục trưởng Cục cảnh sát phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an (C50) cho biết, hiện các loại hình tội phạm trước đây đang dịch chuyển dần sang phương thức thủ đoạn mới có sử dụng công nghệ cao, trong đó có tội phạm xâm hại trẻ em qua mạng như phát tán phim, ảnh khiêu dâm trẻ em qua mạng. Đồng thời lợi dụng mạng Internet để tống tiền, đe dọa thậm chí xâm hại trẻ em.
Điển hình như tháng 11/2014, Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao đã tiến hành xác lập chuyên án “Đấu tranh với các đối tượng truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy trên trang web vkid.tv”.
Sau khi thu thập, củng cố tài liệu chứng cứ, C50 đã khởi tố hai đối tượng chính là Nguyễn Trần Bảo An (thành lập, quản trị diễn đàn từ năm 2010) và Nguyễn Lê Việt (thành viên hoạt động tích cực). Kết quả điều tra cho thấy, Diễn đàn vkid.tv cho phép thành viên chia sẻ, mua bán phim ảnh đồi trụy đồng tính trẻ em nam với 1.328 phim và 693 album ảnh, số lượng thành viên thực tế lên tới 1.500 người.
Các nghiên cứu gần đây của Trung tâm Sáng kiến Sức khỏe và Dân số (CCIHP) cũng chỉ ra rằng, tỷ lệ khá lớn vị thành niên bị bắt nạt, bị dụ dỗ, gạ gẫm hoặc tiếp xúc không mong muốn với tài liệu khiêu dâm qua mạng. Qua nghiên cứu, 49% trẻ em và vị thành niên được hỏi cho biết đã tiếp xúc với nội dung khiêu dâm trực tuyến. Trong đó nhóm tuổi lớn hơn (16-17 tuổi) có tỷ lệ trải nghiệm không mong muốn qua mạng cao hơn so với nhóm tuổi nhỏ hơn (12-15 tuổi).
Cần phải có chính sách cụ thể
Lợi dụng các mạng xã hội, phòng chát ảo, game onilene…để làm quen, tiếp cận với trẻ em, sau đó dụ dỗ, lôi kéo hoặc ép buộc để thực hiện hành vi xâm hại trẻ em ngày càng báo động và gia tăng. Tuy nhiên hiện hệ thống pháp luật chưa đồng bộ, chưa theo kịp khiến việc bảo vệ trẻ em trong môi trường mạng dường như vẫn bị bỏ ngỏ.
Theo Đại tá Trần Văn Doanh, hành vi truyền bá phim ảnh khiêu dâm trẻ em chưa được quy định cũng như chưa có chế tài xử lý thích đáng, chỉ xử lý hình sự các đối tượng truyền bá. Bên cạnh đó, công tác giám định số lượng phim, ảnh khiêu dâm chưa rõ ràng, còn nhiều bất cập trong Bộ luật Tố tụng hình sự, luật hóa trình tự, thủ tục thu thập chứng cứ điện tử.
Đồng quan điểm, ông Đặng Hoa Nam, Cục trưởng Cục Bảo vệ và chăm sóc trẻ em cho rằng, hiện nay các quy định pháp lý liên quan đến bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng còn thiếu, Nhà nước chưa có quy định cụ thể đối với các đơn vị cung cấp dịch vụ mạng nhằm phân loại các nội dung trên Internet, năng lực của các cơ quan quản lý còn hạn chế.
Bên cạnh đó, hiện nay phần lớn các trường cũng như các bậc phụ huynh chỉ mới dừng lại ở việc phổ cập tin học hóa mà không chú trọng tới việc trang bị cho học sinh, con mình những kiến thức bảo vệ trước những nguy cơ từ môi trường mạng.
Thực tế cho thấy, sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin cùng với những diễn biến phức tạp của tội phạm công nghệ khiến trẻ em ngày càng đứng trước nhiều nguy cơ bị xâm hại. Đặc biệt, việc lạm dụng và sử dụng Internet không đúng mục đích sẽ tác động tiêu cực đến sự phát triển thể chất và tinh thần trẻ em.
