Lạc quan văn trẻ Thủ đô
Với một lực lượng viết văn nhiều thế hệ, Hội nghị những người viết văn trẻ Hà Nội lần 2 được kỳ vọng là dịp tập hợp, “điểm danh” đội ngũ những người viết văn trẻ trên địa bàn Thủ đô, để có cái nhìn chính xác, sát hợp về lực lượng văn học kế cận, từ đó đề ra phương hướng, kế hoạch bồi dưỡng, phát triển họ.
Hội nghị những người viết văn trẻ Thủ đô lần thứ 2. Ảnh:Trần Hoàng.
Sau gần 23 năm gián đoạn, ngày 24/9, Hội Nhà văn Hà Nội đã khai mạc Hội nghị những người viết văn trẻ Thủ đô lần thứ 2 với sự tham gia 150 đại biểu gồm các cây bút trẻ đang sống, làm việc tại Hà Nội, cùng khách mời đến từ Huế, Hải Phòng, Thanh Hóa, Phú Thọ, Ninh Bình... và các nhà văn, nhà thơ có tên tuổi ở Hà Nội.
Tại Hội nghị, các cây bút trẻ đã tiến hành hội thảo “bàn tròn” với các ý kiến về văn học về chủ đề “Nhà văn trẻ trong đổi mới sáng tạo văn học gắn với sự phát triển bền vững của Thủ đô và Đất nước”. Trong đó, các vấn đề trọng tâm được bàn thảo là các nhà văn trẻ và đổi mới đối trong sáng tạo nghệ thuật; Văn học trẻ với các trào lưu của văn học thế giới; Vai trò của Hội Nhà văn Hà Nội trong việc xây dựng đội ngũ những người viết văn ở Thủ đô; Trách nhiệm công dân của người cầm bút với dân tộc, với Tổ quốc; Tâm tư nguyện vọng của các nhà văn trẻ; Sự khác biệt của thế hệ viết văn hôm nay với các nhà văn lớp trước…
Cho dù, có không ít tác giả dự Hội nghị những người viết văn trẻ Thủ đô lần thứ nhất từ hơn 20 năm trước (năm 1993), nay đã trở thành những nhà văn có nhiều đầu sách được độc giả yêu mến, nhưng nhìn lại hành trình, khoảng cách giữa hai lần tổ chức Hội nghị, nhà thơ Nguyễn Việt Chiến - Ủy viên BCH Hội Nhà văn Hà Nội, Trưởng ban Công tác nhà văn trẻ cho rằng, cũng giống như Hội Nhà văn Việt Nam, Hội Nhà văn Hà Nội (với gần 600 hội viên) đang dần bị lão hóa với khá nhiều người viết văn có tuổi đời khá cao và sức sáng tác ngày một yếu đi.
Trong khi đó những nhà văn trẻ của Thủ đô chưa được quan tâm đúng mức và tạo điều kiện bồi dưỡng để họ có thể phát triển tài năng và có được những tác phẩm tạo điều kiện bồi dưỡng để họ có thể phát triển tài năng và có được những tác phẩm văn chương đích thực góp phần vào sự phát triển của văn học nói riêng và xây dựng con người trong công cuộc phát triển Thủ đô hiện đại nói chung.
Theo đó, đã đến lúc cần một “làn gió tươi mới” trong văn chương để thúc đẩy mọi nỗ lực sáng tác nơi người cầm bút không chỉ những viết trẻ mà còn góp phần tích cực, khích lệ sáng tạo của những người viết già.
Hội Nhà văn Hà Nội cũng thừa nhận, đến nay vẫn chưa làm được gì nhiều cho những người viết trẻ Thủ đô. Trong suốt thời gian qua, chưa có một cuộc hội thảo, tọa đàm nào riêng cho văn trẻ hay một cuộc bàn luận nào về tác phẩm của văn trẻ… Cùng với đó, ngay giải thưởng dành cho nhà văn trẻ trong hệ thống giải thưởng hàng năm của Hội cũng chỉ mới trao được một lần.
Điều này không chỉ vì các cây bút viết văn trẻ không có các tác phẩm xứng đáng, mà là bởi thực tế hiện nay ít tác phẩm của người trẻ có sự bứt phá gây bất ngờ thú vị, thu hút được sự chú ý của dự luận và giới làm nghề. Đơn cử như Giải trẻ trao năm 2014 là trao cho phê bình và dịch thuật, chưa có sáng tác.
Còn những nhà văn U40 lại có cái nhìn rất lạc quan về tác giả trẻ và sáng tác của họ hôm nay. Đơn cử như nhà văn Vinh Huỳnh cho rằng, đội ngũ sáng tác trẻ sẽ thực sự thúc đẩy văn học Việt Nam phát triển gần hơn với thế giới. Bên cạnh đó, nếu tính về các yếu tố cần và đủ để tên tuổi và các tác phẩm của một nhà văn được nhiều người biết đến thì thế hệ trẻ hiện nay có lợi thế hơn rất nhiều thế hệ những nhà văn đi trước, đặc biệt là những tác giả sống và viết giữa Hà Nội.
Còn nhà văn Nguyễn Thế Hùng chia sẻ: Tên tuổi tác giả trẻ thiếu vắng trên các tờ báo văn nghệ nhưng lại khá nhộn nhịp ở lĩnh vực sách và xuất bản và lứa nhà văn trẻ cũng đã có những cuốn sách bán chạy. Đơn cử như “Trại hoa đỏ” của nhà văn Di Li; “Cõng nhau cho hết một cõi người” của Hoàng Công Danh; nhà văn trẻ Trác Diễm với “Hồn lau trắng” vừa nhận giải Trẻ của Ủy ban Liên hiệp các hội VHNT Việt Nam…
Cũng theo ông Hùng, có thể nhiều người trong chúng ta chưa thể đọc hết được những tác phẩm của những tác giả trẻ hiện nay, nhưng nhìn vào tên của những cuốn sách, chúng ta có thể đoán được phần nào thể loại sách. Không ít người đọc có cái nhìn bi quan về văn trẻ. Nhưng với chúng tôi thì không đến nỗi bi quan như thế. Trên bề mặt ồn ào “váng mỡ rêu” của những tác giả và tác phẩm đình đám đó, văn chương trẻ vẫn đang có một mạch chảy ngầm rất đáng quan tâm.
Vẫn biết, trong bức tranh văn học hôm nay, các xu hướng sáng tác đã được nhìn nhận rõ. Và ở đó, trong các khuynh hướng đổi mới sáng tác của văn học trẻ, có thời điểm, có thời gian khuynh hướng thương mại hóa văn chương giải trí đã lấn át tính nhân văn sâu sắc vốn có của văn học đích thực, và sự lệch chuẩn mang danh “văn chương tìm tòi” đã trở nên xa lại với bản sắc văn hóa Việt truyền thống. Nhưng thực tế cho thấy, nhiều năm qua, những cây viết trẻ Hà Nội đã tự thân vận động, và tự đi tìm chỗ đứng để khẳng định mình.
Với một lực lượng viết văn nhiều thế hệ, Hội nghị những người viết văn trẻ Hà Nội lần 2 được kỳ vọng là dịp tập hợp, “điểm danh” đội ngũ những người viết văn trẻ trên địa bàn Thủ đô, để có cái nhìn chính xác, sát hợp về lực lượng văn học kế cận, từ đó đề ra phương hướng, kế hoạch bồi dưỡng, phát triển họ.
