Nạn đói chính thức tấn công Gaza
Tổ chức Theo dõi Nạn đói Toàn cầu đưa ra đánh giá mới nhất cho biết, Gaza City và các khu vực lân cận đang chính thức phải hứng chịu nạn đói, tình trạng này có khả năng sẽ lan rộng. Đánh giá sẽ làm gia tăng áp lực buộc Israel phải cho phép viện trợ nhiều hơn vào vùng đất ven biển này.
Chính thức công nhận nạn đói
Hệ thống Phân loại Giai đoạn An ninh Lương thực Tích hợp (IPC) cho biết, 514.000 người - gần 1/4 số người Palestine ở Gaza - đang phải chịu nạn đói và con số này dự kiến sẽ tăng lên 641.000 người vào cuối tháng 9. Khoảng 280.000 người trong số đó đang ở khu vực phía bắc bao gồm Gaza City – còn được gọi là tỉnh Gaza - mà IPC cho biết đang trong tình trạng nạn đói sau gần 2 năm chiến tranh giữa Israel và lực lượng Hamas của Palestine.
Đây là lần đầu tiên IPC ghi nhận nạn đói bên ngoài châu Phi, đồng thời dự đoán rằng, tình trạng nạn đói sẽ lan sang các khu vực trung tâm và phía nam của Deir al-Balah và Khan Younis vào cuối tháng tới.
Israel đã bác bỏ báo cáo này và cho rằng đây là một báo cáo sai lệch và thiên vị, họ cho rằng IPC đã khảo sát dựa trên một phần dữ liệu do Hamas cung cấp, phần lớn không tính đến lượng lương thực được đổ về Gaza trong thời gian gần đây.
Để một khu vực được phân loại là đang trong tình trạng nạn đói, ít nhất 20% người dân phải chịu tình trạng thiếu lương thực nghiêm trọng, với 1/3 trẻ em bị suy dinh dưỡng cấp tính và cứ 10.000 người thì có hai người chết mỗi ngày vì đói, suy dinh dưỡng và bệnh tật. Tuy nhiên, ngay cả khi một khu vực chưa được phân loại là đang trong tình trạng nạn đói do chưa đạt được các ngưỡng đó, IPC vẫn có thể xác định rằng, các hộ gia đình ở đó đang phải chịu đựng tình trạng nạn đói, được mô tả là đói khát, túng quẫn và tử vong. Trước đây, IPC chỉ ghi nhận nạn đói ở Somalia, Nam Sudan và Sudan.
Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres cho biết trong một tuyên bố, nạn đói ở Gaza là một "thảm họa do con người gây ra, một bản cáo trạng về đạo đức và là sự thất bại của chính nhân loại". Ông Guterres kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức, trả tự do cho tất cả các con tin vẫn bị Hamas giam giữ và mở cửa tiếp cận nhân đạo không bị cản trở. "Người dân đang chết đói. Trẻ em đang chết dần chết mòn. Và những người có trách nhiệm hành động đang thất bại. Chúng ta không thể để tình trạng này tiếp diễn mà không bị trừng phạt" – ông Guterres nhấn mạnh.
Đổ lỗi qua lại
Phân tích của IPC được đưa ra sau khi Anh, Canada, Australia và nhiều quốc gia châu Âu cho biết, cuộc khủng hoảng nhân đạo đã đạt đến "mức độ không thể tưởng tượng nổi". Tháng trước, Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng cho biết, nhiều người dân ở Gaza đang phải chịu đói, trong khi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu liên tục khẳng định không có nạn đói và đổ lỗi cho Hamas gây ra tình trạng thiếu lương thực ở Gaza.
Israel kiểm soát mọi quyền tiếp cận Gaza. Theo COGAT - cơ quan giám sát dòng viện trợ của quân đội Israel, báo cáo của IPC đã bỏ qua dữ liệu của Israel về việc phân phối viện trợ và rằng đây là một phần của chiến dịch quốc tế nhằm bôi nhọ Israel. "Báo cáo của IPC không chỉ thiên vị mà còn phục vụ cho chiến dịch tuyên truyền của Hamas" - COGAT cho biết.
LHQ từ lâu đã phàn nàn về những trở ngại trong việc đưa viện trợ vào Gaza và phân phối trên khắp khu vực chiến sự, đổ lỗi cho Israel và tình trạng vô luật pháp. Đáp lại, Israel đã chỉ trích hoạt động do LHQ lãnh đạo và cáo buộc Hamas đánh cắp viện trợ - điều mà Hamas phủ nhận.
IPC cho biết, phân tích được công bố hôm 22/8 chỉ bao gồm những người sống ở các tỉnh: Gaza, Deir al-Balah và Khan Younis. Phân tích này không thể phân loại được tỉnh Bắc Gaza do hạn chế tiếp cận và thiếu dữ liệu, đồng thời loại trừ bất kỳ dân số nào còn lại ở khu vực Rafah phía Nam vì khu vực này phần lớn không có người ở.
Đây là lần thứ 5 trong 14 năm qua, IPC xác định nạn đói. IPC trước đây đã đánh giá rằng, nạn đói đã xảy ra ở các khu vực Somalia vào năm 2011; Nam Sudan vào năm 2017 và 2020; và Sudan vào năm 2024. Theo IPC, họ không tuyên bố nạn đói, mà thay vào đó cung cấp phân tích để các chính phủ và các bên khác thực hiện.
Cuộc chiến ở Gaza bùng phát vào ngày 7/10/2023, khi Hamas giết hại 1.200 người ở miền Nam Israel và bắt giữ khoảng 250 con tin, theo thống kê của Israel. Kể từ đó, chiến dịch quân sự của Israel đã giết chết hơn 62.000 người Palestine, theo các cơ quan y tế Gaza. Kể từ đó, Mỹ, Qatar và Ai Cập đã nỗ lực làm trung gian hòa giải để chấm dứt xung đột này.
