Về bản chất, tranh luận là hành vi tích cực của trí tuệ mà ở đó, nếu người tham gia đều thiện chí, lắng nghe lẫn nhau, đưa ra dẫn chứng cụ thể để phân tích rạch ròi, lập luận chặt chẽ,… và cùng tìm ra sự đồng thuận thì dù phạm vi tranh luận rộng hay hẹp, vấn đề đặt ra lớn hay nhỏ cũng đều góp phần nâng cao nhận thức, góp phần vào sự phát triển.