Buôn lậu thuốc lá: Không xử lý hình sự, khó dập tắt
Chỉ trong vòng 1 năm triển khai Chỉ thị 30/CT-TTg, Tổng cục Hải quan đã bắt giữ 387 vụ buôn lậu, vận chuyển trái phép thuốc lá qua biên giới, thu giữ 22.041 kg nguyên liệu thuốc lá, 715.547 bao thuốc lá lậu. Con số này cho thấy, tình hình buôn lậu thuốc lá ngày càng có xu hướng phức tạp hơn, đã và đang gây ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách nhà nước và phương hại đến các DN sản xuất chân chính.
Lực lượng chức năng tiêu hủy thuốc lá.
Gia tăng số vụ buôn lậu thuốc lá
Theo đánh giá của Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia, 10 tháng đầu năm 2015, tình hình buôn bán, vận chuyển thuốc lá nhập lậu trên các tuyến và địa bàn cả nước vẫn diễn biến rất phức tạp. Các đối tượng ngày càng bày ra nhiều chiêu trò buôn lậu với những thủ đoạn ngày càng tinh vi. Có thể nói, buôn lậu thuốc lá đã và đang mang lại siêu lợi nhuận cho các đối tượng làm ăn bất chính. Thế nhưng chế tài xử phạt của nhà quản lý lại quá nhẹ tay khiến cho vấn nạn này ngày càng có xu hướng phức tạp và nghiêm trọng hơn.
Một con số thống kê của cơ quan chức năng cho biết, năm 2014, thuốc lá lậu đã tăng lên 30-40% so với 2013, lấy đi trên 20% thị phần nội địa. Thực trạng thuốc lá lậu đang gây ra những hệ lụy lớn cho nền kinh tế nước nhà, khi mỗi năm ngân sách nhà nước bị hụt thu hơn 10 ngàn tỷ đồng. Không những thất thu về ngân sách, hàng trăm ngàn lao động ngành thuốc lá rơi vào tình cảnh thất nghiệp, đời sống sinh kế vô cùng bấp bênh. Nguy hại hơn, thuốc lá nhập lậu không được kiểm soát nghiêm ngặt về chất lượng, không có cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh trên bao thuốc, không cần tham gia trích nộp 1% cho Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá… nên đang được người tiêu dùng lựa ngày càng nhiều. Thực trạng này đã và đang phương hại đến đời sống, sức khỏe của cộng đồng.
Xử lý hình sự dưới 1%
Nhận định về thực trạng buôn lậu thuốc lá hiện nay, ông Vũ Văn Cường - Chủ tịch Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam cho hay, các đối tượng buôn lậu thuốc lá sử dụng nhiều chiêu trò tinh vi để qua mặt nhà quản lý. Đặc biệt, với quy định hiện nay là đối tượng tàng trữ từ 1.500 bao thuốc lá lậu trở lên mới bị xử lý hình sự, các đối tượng đã lợi dụng kẽ hở này để để “lách luật”, bằng cách chia nhỏ khối lượng và giao cho nhiều người khác nhau vận chuyển hoặc tàng trữ dưới mức 1.500 bao để tránh bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Phương thức tinh vi này của đối tượng buôn lậu đã gây nhiều khó khăn cho công tác truy quét, phòng chống buôn lậu của cơ quan chức năng và không có cơ sở để xử lý nghiêm các đối tượng buôn lậu. Theo thống kê của cơ quan chức năng, trong thời gian qua số vụ buôn lậu thuốc lá bị xử lý hình sự chỉ chiếm dưới 1% tổng số vụ bị bắt giữ.
Trước thực trạng vấn nạn buôn lậu thuốc lá ngày càng diễn ra phức tạp, tinh vi hơn, gây ra nhiều hệ lụy cho nền kinh tế cũng như đời sống an sinh xã hội ở các địa phương, Thủ tướng Chính phủ mới đây đã ban hành Nghị định số 124/2015/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 185/2013/NĐ-CP về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Theo ông Vũ Văn Cường, Nghị định chính là đòn giáng mạnh vào vấn nạn buôn bán thuốc lá lậu vốn ngày càng phức tạp và ngày càng có dấu hiệu “nhờn thuốc”. Nghị định cũng thể hiện quyết tâm cao độ của Chính phủ trong việc mạnh tay đấu tranh chống thuốc lá lậu, bảo vệ quyền lợi và sức khỏe người tiêu dùng. Ông Cường cũng nhấn mạnh rằng, những tháng cuối năm là giai đoạn cao điểm của buôn lậu thuốc lá, việc ra đời Nghị định mới đúng thời điểm sẽ là “phanh hãm” góp phần tích cực làm “hạ nhiệt” tình trạng buôn bán, vận chuyển, tàng trữ thuốc lá không chỉ tuyến biên giới mà cả trong thị trường nội địa.
Giới chuyên gia kinh tế cũng cho rằng, ngoài việc xử lý thật mạnh tay các đối tượng vi phạm, người tiêu dùng cũng cần phải quay lưng với thuốc lá lậu. Khi đã không có cầu, nguồn cung cũng sẽ tự bị dập tắt.
| Nghị định 124 tăng mức xử phạt hành vi vi phạm về buôn bán vận chuyển, tàng trữ, giao nhận hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu lên gấp đôi so với Nghị định cũ, cụ thể: Buôn từ 500 bao thuốc lá lậu có thể nhận hình phạt lên đến 15 năm tù giam Với mức buôn lậu dưới 500 bao: Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền thấp nhất từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng trong trường hợp buôn bán, vận chuyển dưới 10 bao; Từ 10 bao đến dưới 20 bao phạt từ 1.000.000 đến 2.000.000đồng; Từ 20 bao đến dưới 50 bao phạt từ 2.000.000 đến 5.000.000 đồng; Từ 50 bao đến dưới 100 bao: 5.000.000 đến 10.000.000đồng; Phạt từ 50.000.000 đồng đến 70.000.000 đồng nếu vận chuyển và buôn bán nhập lậu số lượng từ 400 đến dưới 500 bao. |
