Giá thuốc cao dân mua không cần đơn
Ngày 14/6, Quốc hội tiến hành chất vấn Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến, tập trung vào vấn đề y đức, mua sắm thiết bị y tế, giá thuốc và bắt đầu chất vấn Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng.
Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện tiếp tục đăng đàn trong phiên sáng ngày 14/6. (Ảnh: Quốc Anh).
Di tích có nguy cơ thành phế tích
Tiếp theo buổi trả lời chất vấn chiều 13/6, sáng 14/6, Bộ trưởng Bộ VHTT&DL Nguyễn Ngọc Thiện tiếp tục đăng đàn.
Chất vấn dành cho Bộ trưởng Bộ VHTT&DL Nguyễn Ngọc Thiện, ĐBQH Mai Thị Phương Hoa cho rằng, liên quan vấn đề quản lý nhà nước trong lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch, thời gian qua có rất nhiều chỉ đạo từ Thủ tướng, Phó Thủ tướng. “Cử tri cho rằng vai trò của Bộ trong việc xử lý các vấn đề nóng của ngành tuy đã có nhưng còn mờ nhạt, chưa nhanh nhạy, Bộ trưởng cho biết ý kiến và giải pháp?”- bà Hoa đặt vấn đề.
Còn theo ĐB Điểu Huỳnh Sang (Bình Phước), việc nhiều di sản văn hoá đang trong tình trạng bị ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, công tác quản lý lĩnh vực này còn nhiều yếu kém. Nhiều di tích có nguy cơ thành phế tích và thậm chí mất tích nếu quản lý không tốt. Đề cập các sự việc xảy ra với Cục Nghệ thuật biểu diễn và Tổng cục Du lịch, ĐB Mai Sĩ Diễn (Thanh Hóa) nêu rõ: Bộ trưởng đã chỉ đạo thanh tra, kiểm tra trách nhiệm ở các đơn vị này như thế nào? “Vừa qua Thủ tướng đã gọi điện cho Bộ trưởng đề nghị cho thôi chức ông Cục trưởng nghệ thuật biểu diễn, Bộ điều ông này về Văn phòng Bộ là thực hiện yêu cầu của Thủ tướng hay sự chủ động của Bộ”- ông nói.
Trả lời câu hỏi về việc quản lý các di sản, Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện cho rằng, Việt Nam có số lượng di sản lớn và đây cũng là tài sản lớn. Những năm qua, ngành văn hoá đã triển khai nhiều công việc như kiểm kê, xếp hạng, tuy nhiên bảo tồn, tôn tạo thì còn nhiều hạn chế vì liên quan đến kinh phí. Từ 2015 về trước có nguồn từ Chương trình mục tiêu quốc gia về văn hoá, nhưng từ 2016 thì chương trình này không còn, nên không còn nguồn lực tập trung để đầu tư. Chúng tôi cũng thấy nếu không bảo tồn, tôn tạo các di sản văn hoá thì nó sẽ xuống cấp và thậm chí biến mất, vì vậy mong các địa phương quan tâm.
Trước vấn đề xử lý trách nhiệm tại Cục Nghệ thuật biểu diễn, Bộ trưởng cho biết, Bộ đã chỉ đạo kiểm điểm để xác định trách nhiệm của các cá nhân, tập thể có liên quan, ai chịu trách nhiệm đến đâu và trên cơ sở đó sẽ có xử lý phù hợp, cầu thị và cương quyết. “Bộ đã có văn bản đề nghị Cục Nghệ thuật biểu diễn là với các bài hát quen thuộc, nếu không trái thuần phong mỹ tục, xâm phạm lợi ích quốc gia thì không cần cấp phép phổ biến. Bộ đang tiến hành các thủ tục pháp luật để triển khai. Tinh thần chỉ đạo là thông thoáng”- Bộ trưởng cho hay.
Thừa nhận về việc các vấn đề nóng xảy ra nhưng xử lý lại quá chậm, Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện hứa sẽ tiếp thu và cố gắng trong thời gian tới xử lý các vấn đề nóng kịp thời hơn.
Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến: Tôi xin nhận trách nhiệm, nhận lỗi khi dân đến hiệu thuốc nào cũng mua được thuốc mà không cần đơn thuốc của bác sĩ. Sắp tới ngành y tế sẽ đổi mới toàn diện, thanh tra kiểm tra nhiều hơn. (Ảnh: Quốc Anh).
Thiết bị y tế mới mua đã hỏng
Sáng 14/6, Quốc hội tiến hành chất vấn Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến.
“Kết quả kiểm toán mua sắm đầu tư năm 2015 phát hiện nhiều thiết bị đầu tư mới nhưng đắp chiếu, mới dùng đã hỏng, chưa đến hạn đã hỏng. Cùng 1 nhà đầu tư nhưng Bộ Y tế phê duyệt có sự chênh lệch giữa các bệnh viện khác nhau, có cái tăng gấp 7 lần. Vậy có biện pháp nào để quản lý nhập khẩu nâng cao chất lượng, thuốc không đảm bảo chất lượng thì kịp thời ngăn chặn?”- ĐB Nguyễn Chiến (Hà Nội) nêu.
Trước việc trang thiết bị chưa đến thời gian khấu hao đã hỏng, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết là do công suất sử dụng quá lớn, ngay cả ở tuyến tỉnh. Nguyên nhân là do ngân sách không thể mua đủ máy móc trong khi đáng ra nơi có lượng bệnh nhân đông cần phải được mua nhiều máy móc hơn. Máy chưa hết thời gian khấu hao nhưng đã hỏng do công suất quá lớn kể cả tuyến tỉnh. Còn chuyện một số máy đắp chiếu trong giai đoạn thanh kiểm tra là do đang bảo hành bảo trì, chờ thiết bị thay thế từ nước ngoài về. Ta là nước sử dụng máy với công suất rất lớn, đáng lẽ phải mua nhiều máy hơn nhưng ngân sách ít nên các máy hoạt động với tần suất lớn.
Giải trình về việc chênh lệch giá cao giữa các cơ sở y tế khi mua cùng một mặt hãng, theo Bộ trưởng, kiểm toán có quyền kết luận tuy nhiên các cơ sở y tế không đồng thuận với kết luận này vì trang thiết bị vật tư y tế rất đa dạng. “Ví dụ kim cánh bướm là kim nhỏ để luồn trong mao mạch nhỏ, thông thường BV Việt Đức mua giá 6.500-7.000 đồng mỗi chiếc, trong khi BV Chợ Rẫy mua gấp 7 lần.
Vấn đề ở chỗ cùng là kim cánh bướm, nhưng cái BV Chợ Rẫy mua là kim có khóa, có van, đầu vát để tránh đau cho bệnh nhân ghép tạng vì vậy giá chênh lệch nhau. Giá đấu thầu ở các BV đó theo đánh giá của Thanh tra Bộ Y tế và các đoàn giám sát là vào loại thấp nhất. Tương tự như truyền dịch giống nhau nhưng thiết bị lại khác nhau. Vấn đề này Bộ Y tế đã giải trình trong báo cáo Quốc hội. Về quản lý trang thiết bị có nhiều luật, tiêu chuẩn, quy chuẩn quy định, Bộ đã trình UBTV Quốc hội ban hành Nghị định 36 quản lý trang thiết bị quy trình mua sắm khá chặt chẽ có Hội đồng khoa học độc lập thẩm định, sau đó giám đốc BV phê duyệt vì có phân cấp phân quyền theo Nghị định đấu thầu. Tuy nhiên sắp tới Bộ sẽ ban hành luật về quản lý trang thiết bị”- Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến cho hay.
Tuy nhiên, theo ĐB Đàng Thị Mỹ Hương (Ninh Thuận) việc trang thiết bị y tế mau hỏng, đắp chiếu là không thể chấp nhận. Bộ trưởng đã trình bày nhưng chưa chỉ rõ tại sao? Giải pháp là gì? “Có hay không tình trạng cấp trên cấp trang thiết bị xuống cơ sở nhưng không phù hợp với nhu cầu, cơ sở không đáp ứng nguồn nhân lực, hướng xử lý sắp tới thế nào?”- ĐB đặt vấn đề.
Trong khi đó, ĐB Nguyễn Hữu Cầu (Nghệ An) cho rằng, trong Báo cáo kiểm toán có những danh mục mua cao hơn giá thị trường, giá bảo hiểm y tế từ 400% đến 700%. Nếu Bộ trưởng bày tỏ quan điểm không đồng tình với kết luận kiểm toán thì mong Bộ trưởng cung cấp tài liệu bản giải trình này cho đại biểu biết.
ĐBQH Mai Sỹ Diến (Thanh Hóa) phát biểu tại Hội trường. (Ảnh: Quốc Anh).
Giá thuốc Việt Nam cao hơn thế giới?
Đó là câu hỏi được ĐB Trịnh Ngọc Phương (Tây Ninh) đặt ra với Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến. Theo ông Phương, vẫn cho rằng còn nhiều ý kiến đánh giá giá thuốc Việt Nam cao hơn so với mặt bằng giá các nước trong khu vực và ngay cả Việt Nam chúng ta vẫn có sự chênh lệch giữa các địa phương.
Cùng chất vấn việc này, ĐB Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) đề nghị Bộ trưởng Bộ Y tế làm rõ về giải pháp trong việc quản lý giá thuốc để người bệnh không bị thiệt thòi do mua thuốc với giá không hợp lý, kể cả thuốc sản xuất trong nước và thuốc nhập khẩu. “Cử tri cho rằng, giá nhập khẩu thuốc có khoảng cách chênh lệch khá xa so với giá bán thuốc ở các quầy thuốc, kể cả thuốc ở bệnh viện, nhập vào thì giá thấp, bán ra giá cao rất nhiều lần nên lợi nhuận mang lại cho doanh nghiệp kinh doanh dược phẩm là kếch xù, còn thiệt thòi thì thuộc về người bệnh và ngân sách nhà nước. Với tư cách là tư lệnh ngành, Bộ trưởng có suy nghĩ gì?-ông Hòa chất vấn.
Trước vấn đề này, tư lệnh ngành y tế cho rằng, thời gian qua thị trường thuốc của Việt Nam ổn định và không tăng cao. “Trong CPI của những mặt hàng thiết yếu thì thuốc vẫn là đứng thứ 9, thứ 10 có nghĩa là không tăng đột biến. Đánh giá độc lập của tổ chức quốc tế, gần đây của AMF thì giá của thuốc biệt dược và thuốc gốc, generic của những bệnh ung thư, tim mạch, tiểu đường thì thuốc Việt Nam so với 6 nước trung bình ASEAN thì chúng ta thấp hơn 10%. Trong khi của các nước khác như Philippin, Thái Lan cao hơn 37% và 19%”- Bộ trưởng dẫn chứng.
Đưa ra dẫn chứng đối với thuốc generic trong ASEAN thì Việt Nam thấp hơn 33%, trong khi Philippine và Indonesia cao hơn 72% và 20%, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến cho rằng, nói giá thuốc của chúng ta cao hơn thế giới có lẽ phải có số liệu và đánh giá độc lập của các tổ chức quốc tế.
Về vấn đề loạn giá bán ở các quầy thuốc, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến nhận định điều này có thể đúng và cũng có thể không đúng, vì hiện nay để quản lý giá thuốc Bộ đã ban hành Thông tư số 9, số 10, số 11 có 3 loại mức khác nhau. Loại thứ nhất là quản lý giá đối với các bệnh viện công lập và ngoài công lập, đặc biệt là sử dụng ngân sách, quỹ bảo hiểm.
Loại thứ hai là các quầy thuốc trong bệnh viện công lập. Loại thứ ba là đối với các quầy thuốc ngoài đường tức là bán lẻ. “Đối với nhà thuốc bệnh viện, chúng tôi đã thực hiện Nghị định đấu thầu và theo quyết định của Chính phủ đã thành lập trung tâm mua sắm tập trung là Trung tâm đấu thầu thuốc tại Bộ Y tế và lên danh mục đấu thầu thuốc tập trung để đấu thầu ra giá tham chiếu cao nhất và thấp nhất trong toàn quốc với một số thuốc, đồng thời đấu thầu danh mục thuốc cho tuyến tỉnh và những thuốc để bệnh viện tự mua. Hiện nay đang quản lý giá khá tốt”- Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến lý giải.
Riêng đối với quầy thuốc bán lẻ, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến cho rằng chúng ta phải tôn trọng quy luật thị trường, có nghĩa phải tuân theo kê khai giá và công khai, minh bạch. “Chắc chắn các quầy thuốc khác nhau bán cùng một tên thuốc giá sẽ khác nhau, nếu bán rẻ thì nhiều người mua, bán đắt thì ít người mua, theo quy luật thị trường. Ở các nước quản lý giá rất tốt, đối với quầy thuốc bán lẻ giá sẽ chênh lệch rất nhiều”- Bộ trưởng phân trần, đồng thời cho rằng dù có ban thanh tra, kiểm tra liên ngành của Bộ Y tế, Bộ Công thương, Bộ Tài chính đi kiểm tra, nếu vượt quá hoặc không kê khai thì phạt theo Luật Xử phạt vi phạm hành chính nhưng lực lượng này còn rất mỏng và mảng này còn khó khăn.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến, cái cần phải điều chỉnh là giá biệt dược bởi giá biệt dược cao là đúng. Do có bản quyền nên biệt dược rất độc quyền, tập trung ở thuốc chuyên khoa ung thư, tim mạch. Hiện đang có 700 thuốc biệt dược, 500 thuốc biệt dược gần hết bản quyền. Sắp tới Bộ sẽ áp dụng hình thức đàm phán giá, mua sắm tập trung hy vọng mua được thuốc giá rẻ hơn. Còn gần 500 loại thuốc gần hết hạn bảo hộ độc quyền giá cao đang đưa vào đấu thầu rộng rãi để phấn đấu giảm thêm 10% giá thuốc.
ĐBQH Dương Minh Ánh (Hà Nội): Khảo sát gần 3.000 hiệu thuốc ở nông thôn, thành thị phía Bắc cho thấy 81-99% thuốc được bán mà không cần đơn bác sĩ đã dẫn tới nhiều hệ lụy như thuốc bán không đúng đối tượng, lạm dụng kháng sinh…
Thừa nhận việc “mua thuốc dễ như mua rau” mà ĐB Dương Minh Ánh (Hà Nội) phản ánh khi khảo sát gần 3.000 hiệu thuốc ở nông thôn, thành thị phía Bắc cho thấy 81-99% thuốc được bán mà không cần đơn bác sĩ đã dẫn tới nhiều hệ lụy như thuốc bán không đúng đối tượng, lạm dụng kháng sinh, lạm dụng thuốc, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến nói: “Tôi xin nhận trách nhiệm, nhận lỗi khi dân đến hiệu thuốc nào cũng mua được thuốc mà không cần đơn thuốc của bác sĩ. Quản lý tình trạng này khó vì đã có Thông tư ban hành quy định về việc kê đơn, quản lý quầy thuốc đạt chuẩn nhưng đơn vị kinh doanh không tuân theo. Do vậy Bộ Y tế đang giao Cục Quản lý Dược thí điểm mô hình quản lý nhà thuốc, sắp tới sẽ nhân rộng. Sắp tới ngành y tế sẽ đổi mới toàn diện, thanh tra kiểm tra nhiều hơn”.
Tranh luận lại, ĐB Nguyễn Quốc Hưng (Hà Nội) cho rằng, giá thuốc dù có giảm 10% hay 50% đi chăng nữa thì giá thuốc Việt Nam vẫn cao hơn so với các nước. Làm sao để phát triển ngành dược liệu trong nước đề giảm giá thuốc vì thuốc của ta rất tốt, đi khám bệnh bác sĩ đều kê thuốc nước ngoài do vậy làm sao vận động được bác sĩ, người bệnh dùng thuốc trong nước theo cuộc vận động người Việt Nam dùng hàng Việt Nam. Hàng năm mất 2 tỷ USD do người bệnh đi khám bệnh ở nước ngoài làm sao không để không chảy máu chất xám, ngoại tệ ra nước ngoài.
