Giám sát sự trung thực
Nhìn lại hai đợt kê khai tài sản mới đây, đúng là người ta vừa mừng, vừa lo. Mừng vì tất cả đã kê khai đầy đủ, đúng quy định, chỉ có một vài trường hợp kê khai không đúng. Lo là lo việc kê khai liệu đã trung thực? Bởi không ít trường hợp đến khi phải ra Tòa, mới bị phơi ra.
Cuối tuần qua, Thanh tra Chính phủ tiếp tục công bố kết quả kê khai tài sản của những đối tượng buộc phải kê khai theo quy định. Theo đó, trong gần một triệu người kê khai, chỉ có 4 người kê khai không đúng quy định. Kết quả lần này, cũng như lần trước lại khiến dư luận băn khoăn. Liệu đây có phải là kết quả thực? Nếu đúng thì đây là sự đáng mừng. Ngược lại thì đó là sự thiếu trung thực, thiếu hiệu quả của một phương pháp phòng, chống tham nhũng (PCTN) rất đáng phải bàn.
Vấn đề kê khai, công khai tài sản của cán bộ, công chức -những người được coi là đối tượng chính của việc PCTN đã được pháp luật, xã hội rất quan tâm. Việc công khai, minh bạch tài sản, hoạt động của tổ chức, đơn vị cho đến cá nhân, với mục tiêu PCTN, phòng là chính rất được coi trọng.
Từ Pháp lệnh Chống tham nhũng năm 1998, cho đến Luật PCTN năm 2005 và các văn bản sau này đều đã quy định rõ. Đây cũng là việc đánh giá sự trung thực, nghiêm túc, sự trong sáng của các cán bộ, công chức - những người ăn lương, quản lý tài sản của Nhà nước, của dân.
Nhằm minh bạch tài sản một cách cao nhất, tránh che giấu, tẩu tán, Luật PCTN cũng đã yêu cầu cán bộ, công chức phải kê khai tài sản của cả vợ hoặc chồng và con chưa thành niên. Các đối tượng phải kê khai tài sản được quy định từ cấp phó trưởng phòng của cấp huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh trở lên hoặc tương đương trong các cơ quan, tổ chức, đơn vị và cán bộ, công chức làm tại một số vị trí nhất định do Chính phủ quy định (Điều 44 Luật PCTN năm 2005, Nghị định 37/2007/NĐ-CP, Thông tư 01/2010/TT-TTCP).
Pháp luật cũng quy định rõ việc phải kê khai, từ nhà đất, ô tô, tiền bạc có giá trị từ 50 triệu đồng trở lên, ở trong nước cho đến ở nước ngoài, cùng các khoản thu nhập khác phải chịu thuế...
| Con số hơn 1 triệu người kê khai năm trước, có 5 người bị kiểm tra, phát hiện 1 người kê khai không trung thực; con số gần 1 triệu người kê khai năm nay, chỉ phát hiện 4 người kê khai không đúng, thật khó làm cho người ta tin. Có người còn đặt vấn đề với một đội ngũ cán bộ trong sạch như vậy có nên tiếp tục kê khai tài sản, lãng phí tiền của vào một công việc qua hai năm vẫn cho kết quả như nhau? |
Với mọi cán bộ, công chức, những gì được hưởng, thu nhập hợp pháp, cơ quan, đơn vị đều biết. Những gì phải tiêu dùng, sử dụng, như mọi công dân bình thường thì ai cũng rõ. Chỉ có những tài sản bất minh, tham ô, tham nhũng, bất hợp pháp người ta mới phải che giấu, tẩu tán. Bởi vậy việc công khai, minh bạch tài sản rõ là biện pháp tích cực để người ta không dám tham nhũng.
Cùng với các văn bản pháp luật, Bộ Chính trị tiếp tục ban hành Chỉ thị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với việc kê khai và kiểm soát việc kê khai tài sản (Chỉ thị 33/CT-TƯ ngày 3/1/2014).
Chỉ thị nhấn mạnh phải xử lý nghiêm minh những cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân chậm tổ chức việc kê khai, không kê khai, kê khai không trung thực, không giải trình được nguồn gốc tài sản tăng thêm, không tổ chức công khai bản kê khai, không chủ động xác minh hoặc không xử lý kịp thời những vi phạm quy định về kê khai, kiểm soát việc kê khai tài sản.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: Đấu tranh PCTN là công việc lâu dài, rất khó khăn, phức tạp, đòi hỏi phải tiến hành một cách đồng bộ, toàn diện, kết hợp nhiều biện pháp trong đó phòng phải là cơ bản, chống phải làm quyết liệt. Tốt nhất là đừng để nó xảy ra; phải tìm cách ngăn chặn, răn đe trước, làm cho người ta không muốn tham nhũng, không dám tham nhũng, và không thể tham nhũng...
Nhìn lại hai đợt kê khai tài sản mới đây, đúng là người ta vừa mừng, vừa lo. Mừng vì tất cả đã kê khai đầy đủ, đúng quy định, chỉ có một vài trường hợp kê khai không đúng. Lo là lo việc kê khai liệu đã trung thực? Bởi không ít trường hợp đến khi phải ra Tòa, mới bị phơi ra.
Với đồng lương, thu nhập có hạn, dù có cao đến mấy cũng ít ai có thể có biệt thự, xe hơi, liên tục ngồi nhà hàng, uống rượu ngoại đắt tiền, chơi gôn... nhưng chuyện ấy cũng là bình thường của không ít cán bộ, công chức.
Không ít người dân cùng tâm tư như nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Trần Quốc Thuận: liệu còn bao nhiêu vụ giống vụ Giang Kim Đạt? Còn bao “ông già, bà già”, vợ, chồng, con cái, kể cả bồ nhí đứng tên ôm những khối tài sản bất minh, tham ô, tham nhũng...?.
Và rồi con số hơn 1 triệu người kê khai năm trước, có 5 người bị kiểm tra, phát hiện 1 người kê khai không trung thực; con số gần 1 triệu người kê khai năm nay, chỉ phát hiện 4 người kê khai không đúng, thật khó làm cho người ta tin. Có người còn đặt vấn đề với một đội ngũ cán bộ trong sạch như vậy có nên tiếp tục kê khai tài sản, lãng phí tiền của vào một công việc qua hai năm vẫn cho kết quả như nhau? Hai lần kiểm tra thấy sai thì sai là chắc. Hai lần kiểm tra thấy đúng thì đúng là chắc.
Thanh tra Chính phủ cũng khẳng định, không có cơ sở nghi ngờ các cán bộ, công chức không trung thực. Rõ ràng có sự vênh nhau giữa sự đánh giá của cơ quan chức năng và dư luận, người dân.
Khảo sát 16 bộ, ngành, một số sở, ngành của 58 tỉnh, thành cũng cho thấy 81% công chức, viên chức đánh giá tích cực về việc thực hiện quy định về kê khai tài sản, thu nhập, nhưng lại chỉ có 35,6 % người dân đánh giá tích cực. Ngay cán bộ, công chức, khi đánh giá về hiệu quả của việc kê khai nhằm phòng ngừa xung đột lợi ích, cũng chỉ có 20,1% cho rằng có tác dụng, 60% cho rằng có tác dụng phần nào, 17, 5% cho rằng không có tác dụng...
