Hiệp hội các trường CĐ, ĐH: Trắc nghiệm có ưu thế hơn tự luận
Ngày 13/9, Hiệp hội các trường ĐH, CĐ Việt Nam tổ chức buổi Trao đổi về dự thảo phương án thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh ĐH, CĐ năm 2017 của Bộ GD&ĐT. Về cơ bản, Hiệp hội ủng hộ phương hướng thi và tuyển sinh của Bộ đưa ra nhằm mục đích để có kỳ thi thuận lợi, và các trường tuyển được thí sinh. Bên cạnh đó, cũng đưa ra một số kiến nghị để kỳ thi 2017 được hoàn thiện.
Các chuyên gia tham gia tại buổi trao đổi diễn ra ngày 13/9.
Mục đích chính là thi tốt nghiệp
Theo TS Lê Viết Khuyến, đại diện Hiệp hội chia sẻ: Khi Bộ đưa ra dự thảo có khá nhiều ý kiến khác nhau. Người ủng hộ có và người không ủng hộ cũng có. Quan điểm của tôi, từ 2014 trở về trước Việt Nam có 2 kỳ thi quốc gia là tốt nghiệp và tuyển sinh do Bộ GD&ĐT đứng ra tổ chức, nhưng xuất hiện vấn đề là Luật Giáo dục ĐH ban hành năm 2012, có điều 34 quy định việc tuyển sinh vào ĐH, CĐ là việc các trường chứ không phải nhà nước. Nghĩa là các trường được quyền quyết định phương thức tuyển sinh.
Các trường có thể xét, có thể thi hoặc kết hợp. Vì thế từ 2015 đến 2016 chúng ta chỉ còn một kỳ thi, và yêu cầu ra đề, tổ chức thi cũng khác. Nhiều năm qua có tình trạng thi tốt nghiệp tỉ lệ đỗ rất cao, có năm tới 99,3%. Vì tỉ lệ đỗ cao nên có người bảo bỏ kỳ thi tốt nghiệp, nhưng không thể bỏ được, nhất là khi chúng ta còn tình trạng chạy điểm, bệnh thành tích. Nghi ngại lấy kết quả địa phương tổ chức không công bằng là có.
Tuy nhiên vẫn phải có kỳ thi. Hiệp hội cũng không hài lòng khi kết quả tốt nghiệp quá cao, không đánh giá chuẩn xác. Nhưng đây cũng không phải kỳ thi chọn nhân tài.
Tương tự, bà Nguyễn Thị Phương Nga, Giám đốc Trung tâm Kiểm định của Hiệp hội cho hay: Mục tiêu của thi tốt nghiệp là đánh giá được kiến thức, kỹ năng cơ bản của chương trình phổ thông. Đây không hẳn là thi tìm kiếm nhân tài mà nhằm xét có đủ năng lực tốt nghiệp phổ thông hay không. Việc có dùng kết quả này hay không là từ các trường. Còn mục tiêu của Bộ là tốt nghiệp THPT.
Câu hỏi đặt ra phương án có hiệu quả gì? Thời gian thi của dự thảo chỉ còn 2 ngày, đã giảm một nửa so với 2016, giảm áp lực cho xã hội về nhân lực, vật lực, chi phí.
Cái hay nữa là năm ngoái chúng tôi phản đối việc tổ chức 2 cụm thi. Vô hình chung không coi trọng trách nhiệm các Sở. Chúng ta không thể vì con sâu bỏ rầu nồi canh. Năm nay Bộ sửa đổi giao các Sở tổ chức là rất nhân văn...
Thi THPT quốc gia, trắc nghiệm có ưu thế hơn tự luận
Còn về hướng thi trắc nghiệm Bộ đưa ra, đại diện Hiệp hội, GS Lâm Quang Thiệp cho rằng: Thi trắc nghiệm hay tự luận thì đều có ưu và nhược điểm riêng. Trắc nghiệm trong thời gian ngắn cho đánh giá bao phủ môn học, khi chấm điểm sẽ khách quan, hạn chế may rủi. Còn tự luận lại đánh giá khả năng sáng tạo, tư duy logic. Nhưng nếu dùng cho kỳ thi chuẩn hoá quy mô lớn hàng triệu thí sinh thi, thì trắc nghiệm được đánh giá có ưu thế hơn tự luận.
Theo GS Thiệp, trắc nghiệm thì chất lượng kỳ thi phụ thuộc vào chất lượng đề thi. Còn phương pháp tự luận thì chất lượng phụ thuộc vào năng lực người chấm. Chất lượng thi bằng phương pháp trắc nghiệm có thể khắc phục bằng xây dựng ngân hàng đề thi. Trước khi thi, rút ra được số đề tốt thì chất lượng thí sinh sẽ tốt. Còn phương pháp tự luận, trong thời gian ngắn, chỉ nửa tháng mà chấm hàng triệu bài thi thì rất khó.
Với phương án thi này, GS Thiệp cho biết rất ủng hộ. Riêng môn Toán, GS Thiệp cho rằng có thể nhiều người còn hơi nhầm mục tiêu của kỳ thi. Kỳ thi này chỉ nhằm phân loại, loại có khả năng vào được ĐH và loại không được. Tất nhiên đã là nhân tài không thể bị loại. Và chúng ta còn nhiều phương pháp khác để tuyển lựa nhân tài.
Về điều này, bà Nga cũng góp ý thêm: Với hình thức thi trắc nghiệm, có nhiều câu hỏi phủ rộng hơn, đo nhiều kiến thức, kỹ năng học sinh hơn. Nếu năm 2017, mỗi thí sinh có được một đề thi thì sẽ là phương án thi lý tưởng ở Việt nam. Việc chấm điểm bằng máy sẽ chấm dứt hiện tượng chấm lệch nhau. Lệch nhau ở tự luận dễ hiểu vì bị chi phối.
Còn về dạng thức thi, nhiều trung tâm khảo thí thế giới đã khẳng định dạng thi này không ảnh hưởng phương thức dạy và học trên lớp. Mà đề thi dựa mục đích thi nên thầy cô cứ dạy đúng chương trình, không cắt xén là học sinh trung bình có thể đỗ tốt nghiệp.
Một vài góp ý thêm
Bên cạnh những đồng tình, Hiệp hội cũng đưa ra vài góp ý. Theo Hiệp hội, nếu đã gọi là kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia thì phải đánh giá chuẩn tất cả các môn học hoặc hầu hết các môn. Nhưng nếu đánh giá thi tự luận thì sẽ làm cho kỳ thi cực kỳ nặng nề. Hiệp hội cũng từng góp ý chuyển một bộ phận qua trắc nghiệm khách quan. Vấn đề là môn nào chuyển thì hợp lý, bao nhiêu phần tự luận bao nhiêu phần trắc nghiệm là phù hợp…
Tuy nhiên, 2 năm đổi mới vừa qua Hiệp hội rất không hài lòng về công bố thi 3 môn cứng là Toán, Ngoại ngữ, Ngữ văn và chọn 1 môn còn lại. Phương án này dẫn tới thí sinh học lệch từ lớp 10. Từ năm 2014 trở về trước rất ít tình trạng học lệch vì thi 6 môn tự luận. Nhưng từ 2015, 2016 lại hướng thí sinh học lệch gây tác hại lớn với sản phẩm đào tạo ra, trái với đào tạo toàn diện. Sai lầm này dứt khoát phải sửa.
Cũng theo Hiệp hội, nếu tuyển sinh như những năm trước đây giao hoàn toàn địa phương thì rõ ràng không ổn. Thời gian tới cần kèm yêu cầu giao nhiệm vụ tuyển sinh cho các trường đồng thời giao trách nhiệm cho địa phương. Người đứng đầu địa phương phải chịu trách nhiệm trước tất cả phát hiện tiêu cực trong tuyển sinh ở địa phương đó. Nếu có chắc chắn sẽ tổ chức tốt. Tiếp đó tăng cường giám sát xã hội. Lâu nay chúng ta vẫn có thanh tra nội bộ, nhưng năm tới phải mở ra thanh tra xã hội.
Còn về công tác tuyển sinh, 2 năm vừa qua chúng ta chú trọng đến việc làm sao các trường tuyển sinh được. Năm 2015 vỡ trận khi cho thí sinh đăng ký 1 trường. Rút kinh nghiệm, năm 2016 cho thí sinh đăng ký nhiều nguyện vọng nhưng lại dẫn đến thí sinh ảo. Như thế thì tránh được vỡ trận thì ảo và ngược lại. Giải quyết đồng thời được vấn đề này cần có xét tuyển chung.
Bên cạnh đó, giải quyết khâu tuyển, Bộ phải có chế tài cho các trường công bố phương án và chỉ tiêu tuyển sinh. Các trường có vị trí, uy tín, ngành nghề, căn cứ nghề nghiệp để đưa ra chỉ tiêu chứ đừng tuyển sinh ào ạt để không đủ. Cần tính đến người học bây giờ họ cần gì, thực tiễn cho thấy, người học đã thay đổi không chỉ cần mỗi tấm bằng.
