Khó trong giám định hàm lượng chất ma túy
Ngày 10/9, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội cho ý kiến vào Báo cáo của Chánh án Toà án nhân dân tối cao (TANDTC) về công tác của ngành Tòa án. Báo cáo trên sẽ được trình ra cho ý kiến tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khoá XIII. Vấn đề được nhiều ĐB quan tâm chính là việc khó khăn trong giám định hàm lượng chất ma túy, gây ảnh hưởng không nhỏ tới công tác điều tra, truy tố, xét xử.
Phó Chánh án TANDTC Nguyễn Văn Thuân cho biết: Trong năm 2015 (từ 1/10/2014 đến 31/7/2015), TAND các cấp đã giải quyết 295.321 vụ án các loại trong tổng số 384.431 vụ án đã thụ lý (đạt tỷ lệ 76,8%); số vụ án còn lại hầu hết là thụ lý và còn trong thời hạn giải quyết theo quy định của pháp luật. So với cùng kỳ năm trước, số vụ án đã thụ lý tăng 8.638 vụ, đã giải quyết tăng 8.592 vụ; tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của Tòa án là 1,43% (giảm 0,21%). Trong đó, đã giải quyết, xét xử 60.132 vụ án hình sự/67.864 vụ án đã thụ lý với 104.432 bị cáo/119.551 bị cáo, đạt tỷ lệ 88,6% về số vụ án và 87,35% số bị cáo.
Tuy nhiên, ông Thuân cũng thừa nhận, bên cạnh những kết quả đạt được hoạt động của TAND còn một số hạn chế nhất định như: Tỷ lệ giải quyết các loại vụ án nhìn chung chưa cao, còn 2 trường hợp kết án oan người không có tội; tỷ lệ giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm chưa cao; vẫn còn xảy ra trường hợp cán bộ, công chức Tòa án vi phạm phẩm chất đạo đức, kỷ luật công vụ, thậm chí vi phạm pháp luật.
Đáng chú ý, theo ông Thuân, thực tiễn cho thấy, ở các địa phương trong thời gian qua gặp khó khăn trong việc giám định hàm lượng chất ma túy và tiền chất do chưa đủ điều kiện về con người, phương tiện kỹ thuật, mẫu ma túy chuẩn để so sánh giám định nên kết quả giám định thường chậm và nếu chưa có kết quả giám định hàm lượng thì Tòa án chưa đủ căn cứ xét xử.
Báo cáo của Nhóm nghiên cứu thuộc Uỷ ban Tư pháp cho thấy: Trong thời gian qua, dư luận xã hội và ý kiến của cơ quan điều tra, Viện Kiểm sát cho rằng Công văn số 234 của TANDTC hướng dẫn thực hiện Thông tư liên tịch số 17 chưa phản ánh đầy đủ nội dung, yêu cầu của Thông tư này, nên đã gây trở ngại cho hoạt động điều tra, truy tố của Cơ quan điều tra, Viện Kiểm sát. Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Văn Luật nhận định rằng, so với cùng kỳ, tỷ lệ xét xử sơ thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm các vụ án hình sự tăng. Tuy nhiên, tỷ lệ xét xử phúc thẩm lại giảm. Do đó đề nghị TANDTC phân tích rõ nguyên nhân về tình hình này.
“Sau khi TAND xét xử một số vụ án về kinh tế có liên quan đến ngân hàng như vụ Huỳnh Thị Huyền Như, vụ Bầu Kiên, dư luận xã hội còn nhiều ý kiến chưa đồng tình về xác định trách nhiệm dân sự của bị cáo bồi thường cho người bị hại có tài sản gửi tại ngân hàng. Dư luận xã hội cho rằng ngân hàng phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại mới đúng. Vấn đề này chưa được quan tâm tổng kết để hướng dẫn xử lý thống nhất” - ông Luật chỉ rõ.
Theo ông Phạm Xuân Thường, Uỷ viên Uỷ ban Tư pháp, án tồn từ năm trước sang năm sau, nhưng báo cáo không có phân tích, đánh giá cụ thể, có những vụ án dây dưa hàng chục năm.
Uỷ viên Thường trực Ủy ban Tư pháp Nguyễn Mạnh Cường cho biết, khi đi thực tế giám sát các địa phương phản ánh cả nước chỉ có một nơi giám định hàm lượng chất ma túy ở Hà Nội, nhiều địa phương ở xa khi mang đến nơi thì ma túy chảy nước và kèm theo những rủi ro, phức tạp, nguy hiểm khác, ảnh hưởng không nhỏ đến công tác giám định và xét xử.
Trong khi đó, Giám đốc Công an TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung cho biết, Hà Nội có thuận lợi hơn các địa phương do cơ quan giám định nằm trên địa bàn thành phố. “Tuy nhiên khó khăn nhất là án ma tuý truy xét mở rộng, tang vật đã tiêu hủy thì giám định kiểu gì?” - ông Chung nêu vấn đề.
Giải trình thêm, Phó Chánh án Nguyễn Văn Thuân cho biết, hiện nay TANDTC đang phối hợp với các cơ quan tư pháp sửa đổi, bổ sung Thông tư số 17, bảo đảm cho công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm về ma túy có hiệu quả, chính xác, đúng pháp luật, đáp ứng yêu cầu đấu tranh với loại tội phạm này trong tình hình hiện nay.
