Khốn khổ vì bụi xi măng
Từ năm 2014 đến nay, hàng trăm hộ dân và hơn 300 thầy, cô giáo, các em học sinh trường Tiểu học xã Trung Sơn (huyện Lương Sơn, tỉnh Hoa Bình) phải sống “ngắc ngoải” vì bị khói bụi, tiếng ồn, ô nhiễm từ Nhà máy xi măng Trung Sơn của Công ty CP Tập đoàn Xây dựng và Du lịch Bình Minh gây ra. Trong khi các sai phạm về môi trường chưa được khắc phục thì nhà máy này lại đề nghị nâng công suất lên gấp 6 lần so với hiện tại khiến nhân dân vô cùng lo lắng.
Nhà máy xi măng phát ra lượng khói bụi gây ô nhiễm.
Sống trong khói bụi, ô nhiễm
Theo quan sát của phóng viên, Nhà máy xi măng Trung Sơn nằm ngay đối diện trụ sở UBND xã Trung Sơn, sát khu dân cư đông đúc và Trường tiểu học xã Trung Sơn. Khói bụi trắng xóa từ phía nhà máy xi măng phát tán ra xung quanh khiến khu vực xung quanh tiêu điều. Cả một vùng rộng lớn xung quanh nhà máy từ nhà cửa, ruộng vườn, cây cối, đều phủ trắng bụi đá, bụi xi măng.
Mặc dù là trung tâm xã, nhà cửa, dân cư đông đúc nhưng dường như vắng các hoạt động ngoài trời, bởi dường như nhà nào cũng đóng kín cửa cả ngày để tránh bụi. Do quá bụi, nên trụ sở UBND xã Trung Sơn, trường Tiểu học xã Trung Sơn và hàng trăm hộ dân khác xung quanh nhà máy thì các cửa chính, cửa sổ hay bất cứ khe hở nào đều được bịt kín mít. Các vật dụng trong nhà vẫn phủ lớp bụi đá dày.
“Bụi lắm, nhiều khi tôi quét nhà bụi xi măng bay lên sặc đến tận phổi. Ban đêm cũng ồn lắm. Mới đầu mấy tháng trời không ngủ được nhưng dần rồi quen. Nhiều hôm ngồi nhà phải bịt khẩu trang vẫn ho sặc sụa. Cũng do bụi cây cây ra hoa không thể kết trái, rau màu thì không lớn được. Người bị ốm đau nhiều. Chúng tôi nhiều lần kiến nghị, yêu cầu nhà máy đền bù nhưng không thấy nhà máy và ngành chức năng trả lời…”, chị Bùi Thị Ngân, sống sát nhà máy xi măng bày tỏ.
Hoạt động nổ mìn phá đá của nhà máy này cũng gây nhiều hệ lụy đến cuộc sống của người dân. Mỗi ngày đều đặn hai lần, sau tiếng nổ mìn lớn là cả vùng rộng lớn xung quanh rung chuyển, khói bụi mìn và đất đá bắn tung tóe theo gió phủ xuống ruộng đồng, làng mạc.
Đáng ngại hơn, chỉ cách nhà máy xi măng khoảng 100 mét, là Trường tiểu học xã Trung Sơn với 300 cán bộ, giáo viên và học học đang sinh sống và học tập. Theo ông Nguyễn Văn Thắng- Hiệu trưởng Trường tiểu học xã Trung Sơn, để giảm bụi và tiếng ồn, nhà trường phải lắp cửa kính kín mít hết.
Tình trạng này ảnh hưởng lớn đến chất lượng giảng dạy và sức khỏe của thầy cô giáo và học sinh. Nhà trường kiến nghị nhà máy phải xử lý triệt để ô nhiễm hoặc di dời Trường tiểu học ra khu vực khác để đảm bảo công tác giảng dạy, học tập và sức khỏe của thầy cô giáo và học sinh.
Dân cứ kêu, nhà máy cứ xả
Nói về tình trạng trên, ông Bùi Văn Ban- Chủ tịch UBND xã Trung Sơn xác nhận, trong quá trình vận hành sản xuất xi măng, giai đoạn nghiền đá, đưa phụ gia qua lò nung và nghiền Clanhke gây tiếng ồn lớn do ảnh hưởng từ dây chuyền sản xuất, không nghiêm túc thực hiện biện pháp xử lý, khắc phục khói bụi, có lúc xả ra môi trường không qua hệ thống xử lý.
Nổ mìn với lượng thuốc nổ lớn, gây rung chấn mạnh và bụi do đá lăn tác động đến môi trường và ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống sinh hoạt của người dân xóm Lộc Môn; Bến Cuối và dân cư vùng lân cận.
“Không hiểu thế nào nhà máy bụi thế lại đặt giữa khu dân cư. Hoạt động của UBND xã cũng bị ảnh hưởng, mở cửa ra ồn quá không làm việc được, nhưng mình không kêu được. Mình kêu thì người dân ở sát nhà máy còn vất vả hơn mình nhiều. Tôi chỉ chia sẻ động viên và đề nghị giải pháp thôi. Xã kiến nghị rất nhiều lần”, Chủ tịch UBND xã Trung Sơn Bùi Văn Ban bức xúc.
Theo văn bản số 1378/STNMT-TTr ngày 30/10/2015 của Sở TN&MT tỉnh Hòa Bình về việc kiểm tra đánh giá ảnh hưởng đến môi trường do hoạt động sản xuất xi măng của nhà máy xi măng Trung Sơn nêu rõ: Người dân kiến nghị về việc Nhà máy xi măng Trung Sơn gây ô nhiễm môi trường khói bụi, nguồn nước, tiếng ồn là có cơ sở. Về ô nhiễm nguồn nước nguyên nhân do nước mưa thẩm thấu từ bãi chứa than nguyên liệu tạm thời không có mái che và rãnh thoát nước chảy xuống ao của các hộ dân.
Đối với hệ thống lọc bụi, tại thời điểm kiểm tra khu vực đóng bao và xuất xi măng hệ thống lọc bụi không hoạt động dẫn đến lượng bụi phát tán ra xung quanh. Khu vực kho tròn đập đá không có mái che chắn tại cửa ra vào, lượng bụi phát thải với độ cao, dễ ảnh hưởng đến các hộ dân xung quanh. Tại khu bãi chứa vật liệu than tạm, mặc dù đã được bê tông hóa tuy nhiên không có rãnh thoát nước dẫn đến việc thẩm thấu nước than qua tường gây ảnh hưởng đến khu dân cư...
Kết luận Thanh tra số 369/KLTTr-TCMT ngày 8/9/2015 của Tổng Cục môi trường cũng khẳng định các sai phạm của nhà máy xi măng Trung Sơn như “công ty chưa có báo cáo quản lý chất thải nguy hại theo định kỳ; Chưa có báo cáo tình hình thực hiện công tác bảo vệ môi trường; Thực hiện chương trình giám sát môi trường chưa đúng theo quy định; Chưa có giấy phép sử dụng nước mặt và nước ngầm;…”...
Lý giải về công tác bảo vệ môi trường của nhà máy, ông Dương Thanh Bình- Phó giám đốc nhà máy xi măng Trung Sơn cho rằng, do nhà máy mới đi vào hoạt động, các thông số máy móc chưa ổn định, hiện nay đang trong thời gian phải điều chỉnh, vì vậy không thể tránh khỏi trục trặc, sự cố như tiếng ồn do sản xuất, hệ thống lọc bụi.
