Làm cho có?
Các bộ, ngành đang ráo riết để nâng cấp thông tư lên nghị định. Thế nhưng, với hàng ngàn thông tư như thế và trong một khoảng thời gian quá ít ỏi đó, liệu các cơ quan chức năng có đủ tỉnh táo để loại bỏ được những giấy phép con bất hợp lý hay không, hay lại chỉ làm cho có?
Nhiều DN, nhà sản xuất cho biết, có hàng ngàn điều kiện kinh doanh trái luật hiện nay đang khiến cho DN khó sống. Đơn cử quy định điều kiện sản xuất, kinh doanh quảng cáo, kiểm nghiệm thực phẩm thuôc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Y tế, tại Điều 4 khoản 2, có quy định: Cơ sở sản xuất thực phẩm bảo vệ sức khỏe phải được cấp Giấy chứng nhận thực hành sản xuất tốt (GMP) theo lộ trình quy định tại Điều 67 Nghị định này. Đối với cơ sở chưa bắt buộc phải cấp Giấy chứng nhận thực hành sản xuất tốt thực phẩm bảo vệ sức khỏe theo lộ trình, phải được cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm theo quy định. Việc chỉ công nhận Giấy chứng nhận GMP cho cơ sở sản xuất thực phẩm bảo vệ sức khỏe sẽ khiến các nhà máy sản xuất thực phẩm bảo vệ sức khỏe mặc dù đã có giấy chứng nhận có giá trị tương đương như HACCP hay ISO 22000 nhưng vẫn phải xin thêm giấy chứng nhận GMP, gây tốn kém, mất thời gian không cần thiết cho các nhà sản xuất nội địa, đồng thời tạo rào cẩn bất hợp lý cho các nhà sản xuất nước ngoài, bởi quy định này không phù hợp với thông lệ quốc tế, không phù hợp với xu hướng hội nhập.
Một chính sách cũng đang khiến cho các DN ngành ô tô thấy “khó ở” đó là dự thảo nghị định về điều kiện kinh doanh đối với các thương nhân nhập khẩu xe ô tô (Thông tư 20-2011 của Bộ Công thương), theo đó dự thảo nghị định nêu rõ: Nhà nhập khẩu ô tô phải đáp ứng điều kiện được chỉ định hoặc ủy quyền của chính hãng sản xuất kinh doanh loại ô tô đó, trong đó nêu rõ là nhà nhập khẩu, nhà phân phối của chính hãng sản xuất kinh doanh loại ô tô đó hoặc hợp đồng đại lý của chính hãng sản xuất kinh doanh loại ô tô đó. Quy định này, theo nhiều DN, đã khiến cho hàng trăm DN nhập khẩu ô tô con bị phá sản từ năm 2011 đến nay. Thậm chí có DN bị thiệt hại hàng triệu USD.
Theo quy định của Chính phủ, từ ngày 1/7 này, điều kiện kinh doanh trong các thông tư của các bộ, ngành nếu không được nâng cấp lên thành Nghị định của Chính phủ sẽ mặc nhiên bị vô hiệu. Đây là giải pháp nhằm hạn chế việc cấp dưới tự đưa ra các điều kiện kinh doanh, làm khó thêm cho cộng đồng DN. Tuy nhiên, nếu tính cả 49 dự thảo nghị định đang được nhà quản lý soạn thảo và thẩm định, sẽ có tới hàng ngàn điều kiện kinh doanh khiến DN “dở khóc dở cười” như một số trường hợp kể trên chưa thể được rà soát ngay, vì thời điểm 1/7 đang ở rất gần. Mà như ông Đậu Anh Tuấn - Trưởng ban Pháp chế (Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam) thì nhiều nghị định được xây dựng mà không đăng dự thảo trên mạng, không gửi lấy ý kiến doanh nghiệp, không tổ chức hội thảo, không đánh giá tác động, không tổng kết thi hành, không kiểm soát thủ tục hành chính, không bản thuyết minh, không bản giải trình, tiếp thu ý kiến… Như vậy, tình hình sẽ khó có thể sáng sủa hơn.
