Những mạch nối yêu thương
Hội nghị toàn quốc biểu dương, phát huy vai trò của các tôn giáo tham gia hoạt động bảo trợ xã hội và dạy nghề do UBTƯ MTTQ Việt Nam, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội phối hợp tổ chức vào ngày 24/2 là hội nghị đầu tiên sau 40 giải phóng đất nước. Bởi vậy tại hội nghị này, dưới sự chứng kiến của nhiều đại biểu quốc tế, trong không khí thắm tình đoàn kết, điều được nói đến nhiều hơn cả chính là những lời tri ân của lãnh đạo các bộ, ngành địa phương, của MTTQ Việt Nam với những đóng góp âm thầm,
Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân trò chuyện với các sơ thuộc Dòng Thánh Phaolo tại Trung tâm nuôi dạy trẻ cô nhi khuyết tật Sơn Ca.
Bất cứ ai đã từng đến Trung tâm nuôi dạy trẻ cô nhi khuyết tật Sơn Ca ở 22/3, Vạn Xuân, Kim Long, TP Huế đều phải tự hỏi về sự hy sinh thầm lặng mà các sơ thuộc Dòng Thánh Phaolo ở nơi này đang tận hiến với đạo với đời.
Đứng trước cơ ngơi khang trang này, ít ai biết được cách đây 10 năm, nơi này là một mảnh đất chết- một khu nghĩa trang cô quạnh của trẻ sơ sinh không gia đình. Sau rất nhiều nỗ lực, sơ Vũ Thị Thọ - Giám đốc trung tâm đã vận động nhà nước và các mạnh thường quân chung tay di dời nghĩa trang về nơi khác và xây dựng ngay trên mảnh đất này một ngôi nhà lớn cho những đứa trẻ cơ nhỡ, khuyết tật không nơi nương tựa được học hành, vui sống.
Hiện nay trung tâm có 18 nhân viên trong đó có 5 nữ tu chăm sóc 65 đứa trẻ. Mỗi đứa trẻ là một câu chuyện. Câu chuyện nào cũng đẫm nước mắt. Nhưng trong suy nghĩ của các sơ, không tìm thấy bất cứ nhọc nhằn nào đổi lại luôn là sự trìu mến đến quyết liệt như khi các sơ Vũ Thị Thọ khẳng định với niềm “Kính Chúa yêu người”, “sống phúc âm giữa lòng dân tộc” thì mục tiêu của nhà dòng là: “Giáo dục trẻ em, chăm sóc bệnh nhân, giúp đỡ những người bất hạnh, nhưng người bị lãng quên với tấm lòng thiện nguyện”.
Theo nữ tu Vũ Thị Thọ, 65 đứa trẻ đến với trung tâm này, mỗi em có số phận khác nhau, có em mồ côi, bị bỏ rơi, có em bị tâm thần, bại não, em có bố mẹ bị nhiễm HIV, lại có em bị câm điếc, có em vào trung tâm khi đã biết ăn biết nói, nhưng cũng có nhiều đứa trẻ hãy còn đỏ hỏn… Thế nhưng các sơ đều xem chúng như những đứa con, cháu ruột thịt, tận tình chăm sóc, dạy bảo.
Hơn 20 năm đã trôi qua, cuộc sống ở sau cánh cổng cô nhi viện này đã thực sự trở thành một nơi chốn ấm áp cho những mảnh đời cơ nhỡ.
Ở đó, niềm tự hào hơn cả là đã đào tạo được 9 em thi đỗ vào đại học, cao đẳng, có em đỗ thủ khoa tiếng Pháp toàn tỉnh như em Vũ Thị Hồng Ân, có em đỗ vào trường Đại học Y Huế. Hiện nay, có 16 em đang học trung học cơ sở, 33 em học tiểu học, 9 em mầm non và cháu bé nhỏ nhất được 17 tháng tuổi.
Nữ tu Vũ Thị Thọ phát biểu.
Những cố gắng nỗ lực của các nữ tu Dòng Thánh Phaolo tại Cô nhi viện Sơn Ca chỉ có thể được lý giải từ tình yêu vô bờ bến mà các sơ đang dành dụm để hy vọng bù đắp phần thiệt thòi cho các em. Và cũng bởi tấm lòng nhân hậu ấy đã truyền cảm hứng, nhấn tiếp những mạch nối yêu thương để lũ trẻ này lớn lên lại đùm bọc yêu thương lũ trẻ khác mới đến.
Với những nỗ lực ấy, sơ Vũ Thị Thọ đã được Chủ tịch nước trao tặng Huân chương Đại đoàn kết dân tộc, được UBTƯ MTTQ Việt Nam tặng Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp đại đoàn kết toàn dân tộc”.
Điều mong ước của sơ Vũ Thị Thọ lúc này là các ban ngành, giúp đỡ, tạo điều kiện cho các cháu ở trung tâm sau khi tốt nghiệp ra trường có được việc làm ổn định để sau này có điều kiện trở về hỗ trợ trung tâm.
Ngược lên Kon Tum, Cơ sở bảo trợ xã hội ngoài công lập Vinh Sơn I trực thuộc Toà Giám mục và Dòng ảnh phép lạ Kon Tum đặt tại số 13b Nguyễn Huệ, Phường Thống Nhất, TP Kon Tum lại là một câu chuyện cảm động khác.
Hội Dòng Ảnh phép lạ - một tên gọi mà trên thế giới cũng ít người nghe đến lại là một Hội dòng chỉ chuyên dành cho các thiếu nữ người dân tộc thiểu số vùng Tây Nguyên, đặc biệt ở Kon Tum - giáo phận lâu đời nhất ở Tây Nguyên.
Dòng Ảnh phép lạ Kon Tum đã được Tòa Thánh Vatican phê chuẩn từ ngày 3/2/1947, do Đức Cha Jean Sion Khâm chính thức công bố thành lập ngày 6/4/1947.
Với mục đích cao cả ấy, các nữ tu là những chị em người dân tộc Giarai, Xơđăng, Bahnar, Rơngao, Deh, Jră, Jơlơng… đã dùng chính đời sống phục vụ đầy tràn tình yêu thương, cùng với tiếng nói bản địa của mình để thu phục nhân tâm và nuôi nấng hàng trăm đứa trẻ bất hạnh. Chính nhờ các sơ mà hạt giống Tin mừng ngày càng được gieo rắc khắp các bản làng.
Gần 70 năm đã trôi qua, hiện nay Hội Dòng cũng chỉ mới có 136 nữ tu, 10 dự khấn, phục vụ ở 27 Cộng đoàn thuộc Giáo phận Kon Tum. Trong đó có 6 Cộng đoàn là những Nhà Vinh Sơn - nuôi dạy hơn 800 trẻ mồ côi và trẻ em có hoàn cảnh gia đình khó khăn. Bên cạnh đó là những Cộng đoàn chuyên chăm sóc những bệnh nhân phong cùi.
Cơ sở bảo trợ xã hội ngoài công lập Vinh Sơn I là một trong những nhà Vinh Sơn của Hội Dòng ảnh phép lạ, hiện nay cơ sở này có 37 nhân viên trong đó có 6 nữ tu, là nơi nuôi dưỡng 200 em trẻ mồ côi, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, trẻ em khuyết tật…
Sơ Y Vân, Phụ trách Cơ sở Vinh Sơn 1, chia sẻ, các em đến từ bản làng, từ đứa trẻ vừa mới sinh ra cho đến những đứa đang đi học trung học, cao đẳng, dù có học giỏi và ngoan hiền cách mấy cũng như những con thú giữa rừng, bây giờ ràng buộc vào trong chuồng thì nó bất kham. Lo nhất là khi chúng đi học, có những thứ cám dỗ rất đáng sợ.
Thứ “đáng sợ” mà Y Vân cũng như nhiều sơ ở các Nhà Vinh Sơn lo lắng hay nhắc đến là “game”- trò chơi điện tử suy cho cùng cũng là một nỗi lo lắng của rất nhiều cha mẹ với con trẻ thời nay ở trong bất cứ gia đình nào.
Dù rất thương bọn trẻ nhưng sức vóc bé mọn, các sơ không thể cùng một lúc ôm hết cả 200 đứa trẻ vào lòng cưng nựng, dỗ dành chúng. Các sơ còn phải bươn chải lên rẫy trồng rau, trồng mì để gia tăng thực phẩm cho mỗi bữa ăn, trồng cao su, hồ tiêu, cà phê để lấy tiền trang trải cho cuộc sống.
Theo sơ Y Vân, 3 bữa ăn cho gần 200 con người trong một ngày cũng chỉ 1,5 triệu đồng, tính ra mỗi suất khoảng 6 ngàn đồng.
Khó khăn là vậy, nhưng gần 70 năm qua, giữa xã hội hiện thực và niềm tin Thiên Chúa, các nữ tu người dân tộc thuộc Hội Dòng Ảnh phép lạ đã sống một cuộc đời yêu thương phục vụ như thế. Lặng lẽ, không oán giận khó khăn, không từ bỏ trước thất bại.
“Có nhiều vất vả, khó khăn mà cuộc sống bắt mình phải đối diện nhưng nếu mình buồn bã, chán nản thì hàng trăm đứa trẻ ấy sẽ thế nào. Trong mắt chúng, mình đã là mẹ vậy thì mình phải sống bằng bản lĩnh của một người mẹ để chở che cho đàn con của mình”, sơ Y Vân chia sẻ.
Điều mong ước của sơ Y Vân lúc này là các ban ngành tạo điều kiện cho các em ở các nhà Vinh Sơn có điều kiện học cao hơn vì sau khi học xong trung học nếu muốn học cao hơn phải nhờ các hội dòng khác một số địa phương hỗ trợ, do đó, số lượng các em học cao ở nhà dòng còn hạn chế.
Tại Hội nghị, Linh mục Giuse Nguyễn Xuân Quang, Phó Hiệu trưởng kiêm Trưởng phòng đào tạo, Trường Trung cấp nghề Tân Tiến Dòng Salessian Don Bosco, TP Bảo Lộc, Lâm Đồng, cũng chia sẻ nhiều tâm tình.
Theo Linh mục Nguyễn Xuân Quang, dưới sự quan tâm động viên và hỗ trợ của ban ngành các cấp tỉnh Lâm Đồng, năm 2002 Trung tâm Dạy nghề Tư thục Tân Tiến ra đời với những ngành nghề chính yếu là Tin học, sửa chữa xe máy, mô tơ, máy phát điện, điện gia dụng, điện lạnh và may mặc…
Đến năm 2008, với nhu cầu phát triển của tỉnh Lâm Đồng cùng với sự phát triển của xã hội về văn hóa và nghề nghiệp, Trung tâm dạy nghề được nâng cấp lên thành Trường Trung cấp nghề Tân Tiến.
Cho đến nay, với chức năng đào tạo các nghề để cung ứng nguồn nhân lực cho địa phương và các khu công nghiệp vùng lân cận, Nhà trường có đội ngũ giáo viên nhiều kinh nghiệm và nhiệt tình trong công tác, có uy tín và khẳng định được “thương hiệu” trong đào tạo nghề. Học sinh sau khi ra trường có công việc làm ổn định và thu nhập cao.
Trường được điều hành bởi Hội đồng Quản trị gồm quý cha, thầy thuộc Cộng đoàn Don Bosco Tân Hà là đại diện cho dòng Salesian Don Bosco và Con Đức mẹ Phù Hộ cùng cộng tác đảm nhiệm.
Với các tu sĩ trực tiếp đảm nhận các vai trò chủ chốt trong quản lý nhà trường đã nỗ lực mang các giá trị của đạo vào đời, với mục tiêu đào tạo các học viên nam nữ không những là những người thợ lành nghề mà còn là những công dân chính trực, những ki-to hữu lành thánh.
Theo Linh mục Nguyễn Xuân Quang, đến nay, sau 15 năm hoạt động, trường đã đào tạo được khoảng hơn 4.000 học viên tốt nghiệp trung cấp, sơ cấp và liên thông cao đẳng với các ngành nghề chính thức: Công nghệ ô tô, hàn, cắt gọt kim loại, điện công nghiệp, điện lạnh, lập trình máy tính, thiết kế đồ họa, may và thiết kế thời trang, tài chính doanh nghiệp.
Với đào tạo nghề, nhà trường liên kết với các doanh nghiệp tổ chức hình thức đào tạo theo yêu cầu doanh nghiệp, liên kết về việc học tại trường và tại doanh nghiệp sản xuất nhằm cung ứng, nắm bắt yêu cầu của thị trường lao động.
Bên cạnh việc đào tạo nghề, nhà trường còn liên kết với Trung tâm Giáo dục thường xuyên tỉnh Lâm Đồng để đào tạo văn hóa từ lớp 10 đến lớp 12 với mục đích mở ra thêm nhiều cơ hội và tương lai cho các bạn trẻ bước vào giảng đường đại học, du học nước ngoài…
Với công tác này, nhiều năm liền nhà trường đã đạt thành quả 100% học sinh tốt nghiệp THPT, đặc biệt trong kỳ thi Quốc gia của hai năm 2015, 2016.
“Với tỷ lệ đỗ đại học trong hai năm vừa qua, chúng tôi quyết tâm xây dựng kế hoạch chiến lược trong 5 năm để hướng tới xây dựng thành trường đạt chuẩn quốc gia”, linh mục Nguyễn Xuân Quang nhấn mạnh.
Cũng theo linh mục Nguyễn Xuân Quang, trong điều kiện cho phép, nhà trường sẽ tuyển bổ sung đội ngũ giáo viên, nhân viên đảm bảo chất lượng tốt, có trình độ chuyên môn đạt chuẩn và trên chuẩn đào tạo.
Để nhà trường phát huy khả năng của mình trong công tác đào tạo nghề, Linh mục Nguyễn Xuân Quang kiến nghị cần có cơ chế bình đẳng giữa trường tư thục và trường công lập, hoặc có thể được áp dụng việc tự chủ trong các trường để tạo sự cạnh tranh lành mạnh trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp.
“Cần sớm có cơ chế về việc trả mức phí đào tạo khi các doanh nghiệp, xí nghiệp sử dụng nguồn lao động được nhà trường đào tạo”, linh mục Nguyễn Xuân Quang bày tỏ.
Nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động giáo dục, TSKH, Đại đức Thích Minh Mẫn (đại diện Trung tâm từ thiện xã hội Phật Quang, Kiên Giang) luôn trăn trở, lo lắng cho các trẻ em mồ côi, trẻ em nghèo, lang thang rong ruổi trên khắp các nẻo đường không nơi nương tựa, không được đến trường đi học…
Đại đức Thích Minh Mẫn phát biểu.
Những âu lo đó đã thôi thúc Đại đức Thích Minh Mẫn và cả hệ thống Giáo hội Phật giáo tỉnh Kiên Giang hình thành và xây dựng một cơ sở để nuôi dạy trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn và được UBND tỉnh cho phép thành lập. Đó là Trung tâm từ thiện xã hội Phật Quang.
Trung tâm này có chức năng là tiếp nhận, tổ chức quản lý, nuôi dưỡng giáo dục các đối tượng như trẻ mồ côi bị mất nguồn nuôi dưỡng, không nơi nương tựa.
Theo Đại đức Thích Minh Mẫn, hơn 10 năm qua, với bao khó khăn thách thức nhưng với tinh thần trách nhiệm và sự đoàn kết thống nhất của tập thể Ban giám đốc và cán bộ nhân viên Trung tâm đã tổ chức thực hiện công tác chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ em theo chế độ nội trú miễn phí ở 3 cấp học (tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông) một cách hiệu quả.
Đặc biệt năm 2013, với chức năng nhiệm vụ là Cơ sở giáo dục Mầm non lứa tuổi nhà trẻ và mẫu giáo theo chế độ bán trú miễn phí.
Nhìn từ góc độ về an sinh xã hội, theo Đại đức Thích Minh Mẫn, mô hình giáo dục mầm non mang lại nhiều lợi ích thiết thực to lớn. Tại Nhà trẻ Nhân ái Phật Quang, đối tượng được xem xét tiếp nhận là con, em trong những gia đình lao động nghèo nhưng phải chí thú làm ăn, mục tiêu cũng là để giúp cha mẹ trẻ có thời gian lao động sản xuất dần cải thiện kinh tế gia đình.
“Sau 2 năm Nhà trẻ Nhân ái mở ra, đã có trên 85% hộ gia đình có thu nhập ổn định, kinh tế gia đình được cải thiện. Nhiều hộ đã tiết kiệm mua sắm được trang bị, phương tiện căn bản phục vụ cho sinh hoạt và lao động sản xuất như xe gắn máy thay cho xe đạp; trang bị dụng cụ đồ nghề sửa xe, vá lưới, ban bán ve chai…”, Đại đức Thích Minh Mẫn chia sẻ.
Cũng theo Đại đức Thích Minh Mẫn, giáo dục xã hội đã trở thành môi trường trong hoạt động giáo dục của Phật giáo.
“Chọn cách đầu tư cho công tác nuôi dạy trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn là cách làm bền vững và lâu dài để thực hiện chủ trương xã hội hóa giáo dục” Đại đức Thích Minh Mẫn nhấn mạnh.
Và cũng theo đại đức, một trong những mục tiêu quan trọng của nền giáo dục là giáo dục nhân cách, giáo dục làm người, giáo dục sẽ thất bại khi cung cấp kiến thức nền tảng sai lầm hoặc thiếu sót khiến trẻ em hiểu sai hoặc không hiểu rõ môi trường sống xung quanh, từ đó phát sinh bao điều tệ hại cho con người và xã hội.
“Giáo dục cho trẻ hiểu không khó bằng giáo dục cho trẻ làm được việc theo yêu cầu đặt ra. Vì vậy đòi hỏi mọi hoạt động giáo dục cho trẻ làm được việc theo yêu cầu đặt ra là đòi hỏi mọi hoạt động giáo dục đều phải hướng tới từng trẻ cũng như từng nhóm trẻ và lấy trẻ làm trung tâm để tạo cơ hội cho trẻ được học tập trong điều kiện cụ thể nhằm hỗ trợ trẻ phát triển ở tất cả các lĩnh vực” Đại đức Thích Minh Mẫn khẳng định.
Ông Phêrô Nguyễn Văn Khảm, Giám mục giáo phận Mỹ Tho cho rằng, tất những việc mà các tổ chức đang làm trong công tác bảo trợ xã hội và dạy nghề là không vì mục đích để được biểu dương mà thấy việc tốt thì làm. Động lực để làm là niềm tin tôn giáo, niềm tin vào Chúa. “Thế nhưng việc làm đó được xã hội ghi nhận, được Mặt trận và Bộ Lao động thương binh và xã hội trân trọng cho nên chúng tôi biết ơn sự trân trọng đó”, Giám mục Nguyễn Văn Khảm khẳng định.
Cũng theo Giám mục Nguyễn Văn Khảm, biểu dương cái tốt phải gắn liền với phát huy và cần nhân rộng để ánh sáng của cái tốt xua tan bóng đêm của những việc xấu. “Tôi mong muốn, Đảng, Nhà nước tạo điều kiện thuận lợi để cho các hoạt động bảo trợ xã hội, dạy nghề của các tôn giáo được phát triển tốt đẹp bởi nếu không khéo sẽ tạo một rào cản những người muốn làm việc tốt”, Giám mục Nguyễn Văn Khảm nhấn mạnh.
Trong hành trình nhân lên những điều tốt đẹp, Phêrô Nguyễn Văn Khảm cho rằng, không chỉ thầy thuốc, nhà giáo mới cần đến đạo đức nghề nghiệp, mục đích của việc giáo dục là phải phấn đấu dạy dỗ các em không những giỏi về chuyên môn mà còn giỏi về cả tâm hồn để phục vụ đất nước.
