Phiêu trong sách cũ
Sưu tầm sách cũ, đĩa than, băng cassette… như là một trào lưu đang trở lại. Thiên hạ gọi đó là những thú vui xa xỉ bởi trong cuộc sống vội vã hôm nay, đam mê những món đồ cũ như vậy đòi hỏi sự công phu, am hiểu. Chủ nhân của những thú vui ấy đồng thời cũng phải sống chậm lại để thưởng thức, tận hưởng hoặc nghiền ngẫm…
Sách cũ luôn có lượng độc giả riêng.
Chỉ có điều là người ta chưa từng tổ chức những cuộc trưng bày triển lãm qui mô để hồi ức về đĩa than hay băng cassette. Còn những đại hội sách cũ, hoặc chợ phiên sách cũ lâu nay vẫn được tổ chức thường xuyên ở Hà Nội và TP.HCM. Thậm chí ở những hội chợ sách lớn, sách cũ cũng vẫn được ưu ái một không gian đáng kể.
Đơn cử như Đại hội sách cũ diễn ra ngày hôm nay (27/2) tại Hà Nội đã là hội sách lần thứ 4 (lần thứ nhất năm 2014), song vẫn thu hút sự quan tâm của đông đảo bạn đọc mọi lứa tuổi. Trong dòng chảy cạnh tranh với các ấn phẩm xuất bản điện tử, sách cũ luôn có chỗ đứng nhất định với một lượng độc giả riêng. Hơn thế, càng ngày bạn đọc tìm đến thú vui tao nhã bên sách cũ cũng càng trẻ hóa.
Người ta hay khoác cho sách cũ những nhiệm vụ lớn lao là góp phần nâng cao văn hóa đọc. Nhưng ở góc độ một bạn đọc, người viết bài thấy sách cũ cũng chính là một loại hình di sản cần được cộng đồng chung tay giữ gìn. Như cách mà giới trẻ đang nỗ lực để bảo tồn đình làng Việt, chèo, xẩm, ca Trù... Ở thời điểm hiện tại, có lẽ chưa một văn bản nào của cơ quan quản lý nhà nước yêu cầu phải bảo tồn và gìn giữ sách cũ; Cũng như Luật Di sản văn hóa có những qui định rõ ràng và cụ thể về các loại Di sản văn hóa vật thể và Di sản văn hóa phi vật thể. Tất nhiên, trong đó, chưa có chữ nào dành cho sách.
Nhưng nhìn vào giá trị của sách, nhất là sách quí, những yêu sách hẳn sẽ đồng tình rằng: coi sách là Di sản văn hóa vật thể hay Di sản văn hóa phi vật thể đều xứng đáng. Hơn thế, sở hữu được một cuốn sách quí, có khi còn hơn là việc có được một báu vật. Xét trong mối tương quan như thế, lâu nay việc tầm sách cũ, thậm chí là mua bán trao đổi sách cũ cũng chính là một sự trao- truyền những giá trị tri thức của nhân loại. Tất cả đều đã và đang được thực hành một cách tự nguyện.
Giống như chợ đồ cũ, sách cũ có những “fan” âm thầm nhưng cũng không kém phần cuồng nhiệt. Tĩnh lặng trong thú vui thưởng thức âm nhạc bằng phương tiện cổ, đọc lại hoặc ngắm những cuốn sách cũ để tìm lại ký ức- có lẽ chỉ những người cùng sở thích mới chia sẻ được với nhau về cái sự phiêu.
