Từ đầu năm 2020, mặt hàng đường từ các nước ASEAN tự do đi vào thị trường Việt Nam với mức thuế chỉ từ 0 - 5% dẫn tới đường ngoại tràn ngập thị trường. Điều này dẫn tới ngành sản xuất mia đường trong nước khốn khó. Vậy có nên lập các biện pháp phòng vệ thương mại để bảo hộ ngành mía đường trong nước?
Đường giá rẻ, thậm chí cả đường lậu từ Thái Lan nhập vào thị trường trong nước đang làm cho nền sản xuất mía đường rơi vào cảnh lao đao. Nhiều ý kiến cho rằng, cần sớm áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại để phù hợp với các cam kết quốc tế, đồng thời để bảo vệ ngành mía đường Việt Nam.
Sau nhiều năm duy trì chính sách bảo hộ đối với ngành mía đường, Việt Nam bắt đầu thực hiện cam kết theo (ATIGA) đối với ngành đường, khi không giới hạn lượng đường nhập khẩu từ các nước ASEAN và áp dụng mức thuế nhập khẩu 5%.
Dưới tác động sản lượng đường giá rẻ ồ ạt tràn vào thị trường trong nước, giá đường thị trường nội địa của Việt Nam đã giảm xuống mức rất thấp, dẫn đến giá mía sụt giảm mạnh.
Dưới tác động của “dòng thác” đường giá rẻ tràn vào thị trường trong nước, giá đường thị trường nội địa của Việt Nam đã giảm xuống mức rất thấp, từ đó dẫn đến giá mía của Việt Nam lao dốc. Nông dân trồng mía và DN ngành đường đều lao đao.
Dịch bệnh Covid-19 cùng với Hiệp định tự do trong khu vực ASEAN (ATIGA) đang khiến các doanh nghiệp (DN) ngành mía đường chịu khó khăn kép. Giới chuyên gia cho rằng, các DN mía đường cần đẩy mạnh áp dụng công nghệ cao, cơ giới hóa trong sản xuất mới có thể cạnh tranh trong bối cảnh hiện nay.
Giá đường xuống thấp, trong khi đó việc tiêu thụ đường sẽ còn gặp nhiều khó khăn do giá đường có thể sẽ xuống tới mức thấp nhất trong nhiều năm trở lại đây. Tương lai của các nhà máy đường Việt Nam không thực sự sáng sủa khi các hiệp định tự do thương mại liên tục mở ra cơ hội đường ngoại đi vào sâu hơn thị trường nội địa.
Còn hơn một tháng nữa là vào niên vụ mía đường 2016-2017. Đặc điểm của vụ mía đường năm nay là sản lượng đường thế giới và trong nước đều sụt giảm do khô hạn nghiêm trọng và xâm nhập mặn ở nhiều nơi nên bước vào niên vụ mới, giá mía nguyên liệu, giá đường đều tăng.
Tuy là ngành được bảo hộ xong theo thống kê và khuyến cáo, hiện nay ngành mía đường vẫn chưa đủ sức để nâng cao khả năng canh tranh với ngay cả với loại nông sản khác trong nước. Tính riêng niên vụ mía đường 2014-2015 vừa qua đã có 400.000ha mía được thay thế bằng các loại cây khác.
Theo thống kê năng suất thực thụ, những cánh đồng lớn áp dụng cơ giới hóa đồng bộ đã đưa năng suất đạt đến gần 120 tấn/ha, cao hơn những diện tích đầu tư cơ giới không đồng bộ từ 10 - 20 tấn/ha và cao hơn diện tích canh tác truyền thống từ 30 - 40 tấn/ha.
Đó là chủ đề của buổi hội thảo ngày 16/7 tại TP Nha Trang (Khánh Hòa) do Tập đoàn Thành Thành Công tổ chức nhằm kết nối với các cường quốc mía đường trong thời kỳ hội nhập sâu rộng ASEAN cũng như tìm ra giải pháp cho ngành mía đường Việt Nam.
