WHO: Thế giới có 3.000 trẻ vị thành niên chết mỗi ngày
Hơn 1,2 triệu người ở tuổi vị thành niên trên thế giới thiệt mạng mối năm - tương đương với khoảng 3.000 người chết mỗi ngày - vì nhiều nguyên nhân mà phần lớn là có thể ngăn chặn được, theo một báo cáo mới mà Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công bố hôm 16/5.
Các cuộc xung đột và khủng hoảng nhân đạo cũng là nhân tố gây ra tình trạng tử vong ở trẻ vị thành niên. (Nguồn: Guardian).
Nguyên nhân hàng đầu dẫn tới cái chết của những người trong khoảng độ tuổi từ 10 đến 19 trên thế giới trong năm 2015 là tai nạn giao thông - với tổng số người thiệt mạng lên tới 115.000 - tiếp theo đó là do các bệnh truyền nhiễm đường hô hấp. Khi xếp theo độ tuổi, giới tính và khu vực, nguyên nhân tử vong hàng đầu lại có biến chuyển đáng kể.
Báo cáo của WHO, công bố hôm 16/5, nói rằng có đến 2/3 số trường hợp trẻ vị thành niên tử vong xảy ra ở khu vực Đông Nam Á và châu Phi. Nó cũng cho thấy rằng có thể ngăn chặn các trường hợp tử vong như trên bằng các biện pháp cải thiện dịch vụ y tế, giáo dục và chương trình an sinh xã hội.
“Trẻ vị thành niên đã bị lãng quên trong các kế hoạch chăm sóc sức khỏe quốc gia trong suốt nhiều thập kỷ” - TS Flavia Bustreo, Trợ lý Giám đốc WHO, nói trong một tuyên bố - “Ngày nay chỉ có một khoảng đầu tư nhỏ cho trẻ vị thành niên cũng có thể giúp cải thiện thế hệ tương lai, mang lại nhiều lợi ích lớn lao”.
Các nhân tố như khẩu phần ăn nghèo nàn, thiếu các bài tập thể chất và các bài học về giới tính - điều có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của trẻ vị thành niên - cũng cần phải được tính đến, báo cáo này cho hay.
Tai nạn giao thông hiện đang là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn thế giới, nhưng các dữ liệu mới đây cho thấy những người ở độ tuổi 15-19 lại dễ trở thành nạn nhân nhất mặc dù phần lớn trong số này không phải là người điều khiển phương tiện giao thông. Nguyên nhân đứng thứ hai gây ra các trường hợp tử vong cho các nam vị thành niên chính là tình trạng bạo lực - như lạm dụng thể chất, lạm dụng tình dục hoặc bị đe dọa.
“Trong hầu hết các trường hợp tử vong do tai nạn giao thông, trẻ vị thành niên là nạn nhân dễ bị tổn hại nhất” - David Ross, một quan chức của WHO tham gia viết báo cáo trên, cho hay - “Tỷ lệ này cao hơn ở các nước có thu nhập cao”.
Các báo cáo trước đây đã chỉ ra rằng nguyên nhân hàng đầu dẫn tới tử vong ở trẻ vị thành niên ở các nước phát triển có thu nhập cao chính là do sử dụng chất gây nghiện, đồ uống có cồn khi lưu thông trên đường phố, hơn là do môi trường mà họ sinh sống.
Xét về nữ vị thành niên, nguyên nhân hàng đầu dẫn tới các trường hợp tử vong trên toàn cầu lại tùy thuộc từng độ tuổi. Phần lớn trẻ vị thành niên ở độ tuổi 10-14 tử vong do các bệnh về đường hô hấp như viêm phổi. Báo cáo của WHO cho rằng điều này là do tình trạng ô nhiễm không khí, hoặc việc sử dụng các loại nhiên liệu gây ô nhiễm trong nấu nướng tại nhà.
Các thiếu nữ ở độ tuổi lớn hơn, từ 15-19, lại chịu các rủi ro tử vong đến từ việc mang thai, sinh đẻ hoặc nạo phá thai không an toàn. Theo báo cáo, các bé gái nhận được ít sự ủng hộ từ gia đình và cộng đồng thường hay có xu hướng bị lạm dụng tình dục, khiến họ dễ bị mang thai ngoài ý muốn và mắc nhiều chứng bệnh liên quan.
Một lĩnh vực đáng báo động mà báo cáo của WHO đưa ra là tình trạng sức khỏe của trẻ vị thành niên bị đe dọa bởi các cuộc xung đột hoặc khủng hoảng nhân đạo, khi những đứa trẻ ở tuổi vị thành niên buộc phải gánh vác trách nhiệm của một người lớn như phải đi kiếm tiền phụ giúp gia đình hay chăm sóc cho các thành viên trẻ tuổi hơn.
Hậu quả là, chúng phải nghỉ học tại trường, trong khi các bé gái thường bị đẩy vào con đường bán thân hoặc phải tổ chức cưới sớm trước độ tuổi cho phép. Báo cáo của WHO cho hay, điều này đã gây ra những ảnh hưởng tiêu cực tới trẻ vị thành niên, bao gồm suy dinh dưỡng, có thai ngoài ý muốn, hứng chịu bạo lực giới tính và nhiều vấn đề về tâm thần.
Một báo cáo mới đây nhất mà Tổ chức Vì trẻ em Save The Children công bố cũng nêu bật về những nhân tố này, trong đó cho thấy trẻ em ở Syria đang phải hứng chịu tình trạng stress do cuộc nội chiến ở nước này gây ra, khiến chúng phải hứng chịu những ảnh hưởng lâu dài về thể chất và tâm lý.
Đứng trước tình trạng đáng cảnh báo này, giới chuyên gia khuyến cáo rằng cải thiện chương trình chăm sóc y tế, bao gồm hỗ trợ về mặt tâm lý cũng như giáo dục cho trẻ em về giá trị của gia đình và cộng đồng, sẽ giúp ngăn chặn trường hợp tử vong ở trẻ vị thành niên.
“Cha mẹ, gia đình và cộng đồng là các nhân tố cực kỳ quan trọng bởi chúng có thể tạo nên ảnh hưởng tích cực tới thái độ và sức khỏe của trẻ vị thành niên” - TS Anthony Costello (WHO), nói trong một tuyên bố - “Có chứng cứ rõ ràng cho thấy vai trò của cha mẹ ảnh hưởng tới những nguy cơ mà trẻ vị thành niên phải hứng chịu”.
Báo cáo của WHO cũng đưa ra hàng loạt các biện pháp ứng phó, trong đó gồm tăng cường giáo dục giới tính ở trường học, hướng dẫn trẻ mang mũ bảo hiểm khi lưu thông trên đường, nấu nướng bằng các loại nhiên liệu sạch hơn và tăng độ tuổi được sử dụng các loại đồ uống có cồn.
