Khó tự bảo vệ
Thông tin VTVCab (Đài Truyền hình Việt Nam) bị mất quyền phát sóng trực tiếp các trận bán kết lượt về và chung kết 2 giải đấu hàng đầu châu Âu là Champions League (cúp C1) và Europa League (cúp C3) khiến nhiều người hâm mộ môn túc cầu phải ngỡ ngàng nuối tiếc. Đây là hệ quả tất yếu của việc tự do ăn cắp bản quyền không chỉ của các trang website nhỏ lẻ, cá nhân mà còn bao gồm cả một số cơ quan truyền thông, nhà đài, trang mạng lớn. Đích thân Giám đốc VTVCab Hoàng Ngọc Huấn đã phải “lên sóng” xin
Cách đây gần 2 năm, ngày 27/8/2015, VTVCab chính thức công bố bản quyền phát sóng các giải bóng đá Champions League và Europa League trong 3 mùa giải liên tiếp 2015-2016, 2016-2017, 2017-2018. Tuy nhiên, chỉ sau 7 tháng phát sóng, VTVCab đã phải ngừng phát sóng 2 giải đấu danh giá này do không đảm bảo được vấn đề bản quyền xuyên suốt các mùa giải. Sau nhiều ngày đàm phán, gần đây VTVCab mới mua lại được bản quyền phát sóng cúp C1 và C3, nhưng cũng chỉ sau lượt trận đi thì nay một lần nữa VTVCab lại buộc phải ngừng phát sóng các giải đấu hấp dẫn nhất châu Âu này vì vấn đề bản quyền tiếp tục bị vi phạm.
Nhà phân phối bản quyền quốc tế, đối tác của VTVCab đưa ra lý do không tiếp tục cung cấp bản quyền cho VTVCab bởi đơn vị này không quản lý được vấn đề vi phạm bản quyền phát sóng cúp C1, C3 châu Âu trên lãnh thổ Việt Nam. Vậy là VTVCab rơi vào tình cảnh “tiền mất, tật mang”, còn hàng triệu người hâm mộ môn thể thao vua thì mất đi cơ hội xem trực tiếp những trận cầu đỉnh cao. Nói VTVCab “tiền mất, tật mang” là hoàn toàn chính xác, bởi đơn vị này không chỉ mất đi khoản tiền lớn đã bỏ ra mua bản quyền phát sóng cúp C1, C3, mà còn bị bất lợi cho những lần đàm phán sau với các nhà phân phối bản quyền quốc tế.
Khi VTVCab mua Champions League và Europa League thì giải đấu chỉ được phép phát sóng trên hệ thống của VTVCab chứ không thể phát ở đài khác hay có thể xem trên hạ tầng khác. Song, quá nhiều các trang website, báo chính thống đăng tải video clip, các đoạn Highlight lên trang báo của mình, thậm chí nhiều trang website cố tình lấy nguồn tín hiệu của kênh BongdaTV, ThethaoTV, ThethaoTintucHD rồi đưa chiếu lên server của họ với mục đích câu view, thu hút quảng cáo từ những những trận bóng đá đỉnh cao châu Âu mà VTVCab mới là chủ nhân bản quyền phát sóng đích thực.
Lãnh đạo VTVCab khẳng định, đơn vị này đã chủ động áp dụng những động tác kỹ thuật cần thiết để tự bảo vệ mình như khóa mã, chặn từ trung tâm của VTVCab nhằm tránh tình trạng bị ăn cắp bản quyền. Song, dù đã dùng hết “chiêu pháp” thì VTVCab vẫn không thể kiểm soát được hết được hành vi thu sóng lậu của các hệ thống phát sóng khác. Không chỉ có một số đơn vị trong nước mà còn cả các tổ chức nước ngoài lợi dụng thu tín hiệu các trận đấu Champions League để phát trên Internet và điện thoại di động...
Sau lần bị dừng cấp bản quyền đầu năm 2016, VTVCab đã nhiều lần mời các đơn vị vi phạm bản quyền đến làm việc và có những cảnh báo rõ ràng. Chính các đơn vị vi phạm cũng đã ký cam kết không vi phạm bản quyền, nhưng rốt cuộc không đơn vị nào giữ đúng cam kết. Vào thời điểm đó, đơn vị phân phối bản quyền Champions League đặt điều kiện rằng, nếu VTVCab muốn tiếp tục phát sóng C1 và C3 thì phải đền bù bằng một khoản tiền cực lớn, gấp mấy lần khoản tiền mà VTVCab đã đầu tư để mua bản quyền phát sóng ban đầu. Đương nhiên là VTVCab không thể “chịu nổi nhiệt” nên buộc lòng phải dừng phát sóng.
Và sau một thời gian đàm phán mua lại bản quyền, cuối tháng 4 vừa qua, VTVCab công bố sẽ bắt đầu phát sóng trở lại khi mùa giải Champions League 2016-2017 đến hồi gay cấn là các trận bán kết lượt đi và về giữa 4 CLB mạnh nhất châu Âu. Ấy vậy nhưng chỉ sau trận bán kết lượt đi giữa Real Madrid - Atletico Madrid thì người hâm mộ bóng đá cả nước lại một lần nữa chưng hửng khi VTVCab bị đối tác cắt bản quyền phát sóng các trận đấu đỉnh cao này.
Có thể nói sự việc VTVCab bị truất quyền phát sóng các giải đấu bóng đá hàng đầu châu Âu, khiến hàng triệu người hâm mộ Việt Nam không có cơ hội xem trực tiếp những trận cầu đỉnh cao là điều đã được báo trước và hoàn toàn không hề bất ngờ. Dù VTVCab đã nỗ lực, quyết tâm nhiều nhưng cũng không thể “quán xuyến” được hết sự vi phạm bản quyền của nhiều cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức... khi mà vì cái lợi khủng trước mắt, họ sẵn sàng bỏ qua các quy định của pháp luật để ăn cắp bản quyền, dù đã được cảnh báo.
Trên thực tế, có khá nhiều đơn vị công khai vi phạm bản quyền phát sóng Champions League và Europa League của VTVCab, nhưng chính khổ chủ cũng không có cách nào để răn đe, trấn áp, ngoài việc đưa ra lời khuyến cáo. Hành lang pháp lý cũng đâu phải là không có để điều chỉnh các hành vi vi phạm bản quyền này? Vậy thì vấn đề ở đây là gì? Đó chính là vẫn còn khá nhiều cá nhân, tổ chức “thấy lợi quên nghĩa”, “mượn” sóng của VTVCab không những chẳng làm sao cả, mà còn thu về một món hời khủng thì dại gì mà không lấy? Nếu có hậu quả xảy ra thì VTVCab mới là người hứng chịu chứ có đơn vị nào bị thiệt hại đâu?...
Bên cạnh đó là việc chế tài chưa nghiêm của pháp luật, sự vào cuộc hời hợt của các cơ quan chức năng cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng vi phạm bản quyền ngày càng trầm trọng. Trên thực tế thì chưa ai, đơn vị nào bị kiện ra tòa đến phải “thân bại, danh liệt” nên vẫn còn nhiều người chưa biết sợ và vẫn đã, đang và sẽ tiếp tục có hành vi ăn cắp bản quyền một cách trắng trợn. Tiếc ở chỗ, việc VTVCab bị mất quyền phát sóng C1 và C3 không chỉ khiến đơn vị này thiệt hại, khán giả xem truyền hình không còn được xem những trận bóng đá nảy lửa, kịch tính, hấp dẫn của một giải đấu đỉnh cao châu Âu, hơn thế nữa nó còn khiến các đơn vị trong nước sẽ khó khăn hơn trong việc tiếp cận bản quyền phát sóng các giải đấu hàng đầu thế giới.
