Trường nghề chất lượng cao: Xu hướng hợp thời
Trong giai đoạn hiện nay, khi đã gia nhập cộng đồng kinh tế ASEAN, tham gia Hiệp định thương mại xuyên Thái Bình Dương TPP…, Việt Nam gặp áp lực lớn về đội ngũ nhân lực ngang bằng với các nước trong khu vực. Đòi hỏi trường nghề chất lượng cao đang là xu hướng phù hợp với đòi hỏi của thực tiễn hiện nay.
Sinh viên là trung tâm trong đào tạo nghề.
Rào cản và thách thức
Trao đổi với một số trường nghề đang tham gia Đề án phát triển trường nghề chất lượng cao, đa số các trường cho rằng hiện nay đang gặp những rào cản lớn. Trong đó có rào cản về đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, chương trình giảng dạy, cơ chế chính sách… Để phá vỡ được những rào cản này, các trường nghề đang từng bước thay đổi.
Thay vì lối đào tạo cũ, các trường đã chú ý hơn đến việc nâng cao kỹ năng tay nghề cho người lao động. Ví dụ như tăng các giờ thực hành, ký cam kết đầu ra cho sinh viên, hoặc là mở rộng khả năng liên kết với nhiều doanh nghiệp…
Nhiều trường đã thực hiện song song những hoạt động trên và tổ chức tự đánh giá, kiểm định chất lượng cho trường mình. Đồng thời tăng cường các chương trình đào tạo chất lượng cao cho sinh viên, tạo điều kiện cho sinh viên học ngoại ngữ, đáp ứng nhu cầu nhân lực trong giai đoạn hội nhập.
Theo bà Nguyễn Thị Hằng- Hiệu trưởng Trường CĐ nghề Kỹ thuật công nghệ TP.HCM chia sẻ: Nhà trường đã nhìn ra thách thức của mình trong công cuộc đào tạo nguồn nhân lực, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao. Vì thế, trong những năm gần đây đã tăng đưa ra những giải pháp để đổi mới cách thức đào tạo, bên cạnh đó cũng tham gia các dự án nước ngoài để học hỏi kinh nghiệm, tạo cơ hội cho các em được rèn luyện kỹ năng.
“Khi làm dự án với các nước Đức, Nhật, Hàn Quốc… chúng tôi kết hợp với những doanh nghiệp mạnh của họ. Những người làm kỹ thuật của các doanh nghiệp nước ngoài sẽ giúp trang bị cho sinh viên kỹ năng làm việc. Cho dù trình độ ngoại ngữ chưa giỏi để nghe họ giảng, nhưng các em đã học được những kỹ năng và thao tác chuyên nghiệp”- bà Hằng nói.
Theo bà Hằng, sau thời gian liên kết, đến nay nhà trường đào tạo được một số lớp theo chương trình công nghệ Nhật Bản. Đặc biệt, các ngành thuộc lĩnh vực cơ khí, đã có một số sinh viên thi đạt chứng chỉ của Nhật Bản, sau khi tốt nghiệp được các doanh nghiệp Nhật mời sang làm việc với mức lương 1.000 – 2.000 USD/ tháng. Hoặc nếu làm ở trong nước, thu nhập cũng từ 10 triệu đồng trở lên.
Tương tự, ông Phạm Xuân Khánh- Hiệu trưởng Trường CĐ nghề Công nghệ cao Hà Nộicũng khẳng định những thách thức mà Việt Nam đang gặp phải khi chính thức gia nhập cộng đồng kinh tế ASEAN. Vì thế “ngoài việc trang bị các kiến thức và kỹ năng cần thiết giúp sinh viên nắm vững chuyên môn, nhà trường cũng tăng cường dạy ngoại ngữ để giúp sinh viên hội nhập.
Tìm kiếm sự hỗ trợ của doanh nghiệp
Bên cạnh đó, theo các lãnh đạo trường nghề, cơ sở vật chất cũng là vấn đề quan trọng để đào tạo nguồn nhân lực. Muốn cho ra đời những sinh viên ưu tú, có tay nghề cao phải có trang thiết bị để đáp ứng nhu cầu dạy của cán bộ, giáo viên cũng như thực hành của sinh viên. Đồng thời phải tăng cường cho sinh viên đến các doanh nghiệp mà nhà trường hợp tác để học, thực hành và tiếp cận quốc tế.
Ông Phạm Đức Vinh- Hiệu trưởng Trường CĐ nghề Công nghiệp Hà Nội nhận định: Để các trường nghề có thể phát triển, có một phần không nhỏ sự hỗ trợ của các doanh nghiệp. Nhà trường luôn cố gắng liên kết với các doanh nghiệp, hỗ trợ sinh viên thực hành tại các doanh nghiệp thân thiết. Nhà trường cũng luôn kêu gọi các doanh nghiệp có thể hợp tác, nhận đào tạo sinh viên, tham gia giảng dạy cho sinh viên… để hướng sinh viên ra trường có khả năng và kỹ năng đáp ứng công việc, theo đúng kỳ vọng của doanh nghiệp.
Là đơn vị hỗ trợ nhiều cho các trường nghề trong công tác tăng cường kỹ năng, đảm bảo chất lượng cho trường nghề, bà Nguyễn Phương Chi- Quản lý các dự án phát triển về giáo dục và dạy nghề (Hội đồng Anh) nhận định: Các nhà trường cần chú trọng hơn nữa việc lấy sinh viên làm trung tâm trong đào tạo của các trường nghề. Với thế giới hội nhập, điều quan trọng nhất là khi tốt nghiệp, người học phải đạt được những kỹ năng, tiêu chuẩn về mặt kiến thức cũng như hành vi thái độ.
Chúng ta cần phải so sánh, đối chiếu những tiêu chuẩn các bạn học được trong môi trường Việt Nam với quốc tế để biết sinh viên Việt Nam đã đạt đến mức nào. Đạt được chuẩn đầu ra như các nước là quá trình lâu dài, có thể là 5 năm, cũng có khi phải 10 năm, tùy theo sự phát triển nhanh hay chậm của trường cũng như hệ thống giáo dục Việt Nam.
Bên cạnh đó, các trường nghề của Việt Nam cũng cần chú trọng nhiều tới yêu cầu của phía doanh nghiệp. Yêu cầu của doanh nghiệp càng rõ ràng về chất lượng nhân sự tuyển dụng thì các trường càng ý thức được nội dung, yêu cầu đào tạo cho sinh viên…
Tuy nhiên, cũng theo bà Chi, việc gắn kết giữa nhà trường và doanh nghiệp hiện nay đa số vẫn dựa trên các mối quan hệ cá nhân. Việc gắn kết này cần phải có cơ chế rõ ràng. Các trường cần chủ động, linh hoạt để sự hợp tác giữa hai bên, nhà trường và doanh nghiệp cùng có lợi.
